नवनियुक्त स्वास्थ्यमन्त्री भानुभक्त ढकालले बोल्नेभन्दा बढी काम गरेर देखाउने बताएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयको जिम्मेवारी पाएसँग बिहीबार पदबहालीपछि ढकालले मन्त्रालयका उच्च अधिकारी एवं कर्मचारीलाई सम्बोधन गर्दै र ‘राजनीतिक बर्को नओडीकन’ जनसेवा गर्न कर्मचारी र स्वास्थ्यकर्मीलाई समेत निर्देशन दिए । उनले राजनीतिक आस्थाको आधारमा कसैलाई काखा र पाखा नगरिनेसमेत प्रतिबद्धता जनाए ।
ढकालले आफू यसअघि पनि मन्त्री भएको तर सो मन्त्रालय सिंहदरबारको चौघेरामा रहेको भन्दै पहिलोपटक जनताको पहुँच भएको मन्त्रालयमा काम गरेर देखाउने अवसर पाएको सुनाए । ‘यहाँ जे-जे समस्या छन्, तीनलाई क्रमशः हल गर्दै लैजान्छु,’ उनले भने । पदबहाली गर्दै नवनियुक्त राज्यमन्त्री नवराज रावतले आफूले जनताका स्वास्थ्य समस्या तल्लो तहबाटै देखेको र बुझेको भन्दै समाधानका काम गर्ने बताए ।
स्वास्थ्यसचिव खगराज बरालले मन्त्रालयले कर्मचारी समायोजनसमेत टुृंग्याउन नसकेको भन्दै अहिलेको प्रमुख प्रथमिकता नै त्यही भएको बताए । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बुधबार मन्त्रीमण्डल पुनर्गठन गरी उपप्रधानमन्त्री उपेन्द्र यादवले सम्हाल्दै आएको मन्त्रालय ढकाललाई जिम्मा दिएर यादवलाई कानुनमा सारेका थिए । राज्यमन्त्री डा. सुरेन्द्र यादवलाई भने ओलीले मन्त्रीमण्डलबाटै बाहिर पारेका छन् ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बुधबार मन्त्रीमन्त्रीमण्डल पुर्नगठन गरेका छन् । पुर्नगठित मन्त्रीमण्डलमा स्वास्थ्यमन्त्रालयको जिम्मेवारी भानुभक्त ढकालले पाएका छन् । राज्यमन्त्रीमा नेकपाकै नवराज रावतले पाए । मन्त्रीमण्डल पुर्नगठन गर्दा
सत्तासाझेदार दलसँग परामर्श विनै उपप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका उपेन्द्र यादवको विभागीय मन्त्रालय कानून तोकिएको छ । यादवकै दल समाजवादीबाट राज्यमन्त्री रहेका डा. सुरेन्द्र यादव मन्त्रीमण्डलबाटै आउट हुनुपरेको छ ।
यादव यतिबेला भारत भ्रमणमा छन् । राज्यमन्त्री रहेका यादव ढाडको दुःखाइको उपचारका लागि वीर अस्पतालमा भर्ना भएका छन् । पछिल्लो समय स्वास्थ्य मन्त्रालय सञ्चालनमा यादवले सत्तारुढ दल निकटका चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी भन्दा प्रतिपक्ष निकटका चिकित्सकको साथ र सहयोग लिएका थिए । लामो समयदेखि सामायोजनसमेत टुंग्याउँन नसकेको, मन्त्रालयको काममा ध्यानै नदिएको, विदेश भ्रमणमा मोह देखाएको र देशभर सञ्जाल रहेको स्वास्थ्य मन्त्रालयबाट सरकारको कामको प्रभाव देखाउँन नसकेको भन्दै प्रधानमन्त्री यादवसँग अनुन्तुष्ट थिए ।
त्यो असन्तुष्टीसँगै देशव्यापी सञ्जाल र आकर्षक बजेट भएको मन्त्रालय ओलीले आफ्ना विश्वासपात्र ढकाललाई सुम्पिएका छन् । ढकाल यसअघि संविधानसभा संसदमा पनि पार्टीको प्रमुख सचेतक थिए ।अघिल्लो जेठदेखि सरकारमा सहभागी भएको यादवको दल समाजवादीले केही दिनअघि मात्रै सरकारबाट तत्काल नहट्ने निर्णय गरेपनि पछिल्लो पुर्नगठनमा प्रधानमन्त्रीले सम्हालिरहेभन्दा कम आकर्षक मन्त्रालयमा सीमित गरिदिए ।
पछिल्लो जिम्मेवारी हेरफेरलाई मन्त्रालयको परफरमेन्ससँगै, विभिन्न राजनीतिक सन्दर्भसँग जोडेर हेरिएको छ ।
चिकित्सक संघको चुनाव
एक्लै दुईतिहाई नजिकको बहुमत भएको नेकपाको स्वास्थ्य क्षेत्रमा अर्कोपरीक्षा केहीसमयपछि हुने नेपाल चिकित्सक संघको निर्वाचनमा हुँदैछ । अधिकांश संगठनहरुमा पकड रहेको नेकपा यसपटक सबैभन्दा पुरानो प्रोफेसनल अर्गनाइजेसन चिकित्सक संघमा बलियो उपस्थिति देखाउँन दाउमा छ । त्यसका लागि मन्त्रालयको नेतृत्व यादवले गरिरहँदा निर्वाचनमा सहयोग नपुग्ने निष्कर्षसहित नेकपा निकटका चिकित्सक र स्वास्थ्य विभाग सम्हालेका नेताहरुले पनि स्वास्थ्य नेकपाकै भागमा लिन पार्टी नेतृत्वलाई निरन्तर दबाब दिइरहेका थिए । यादवको सरुवामा यो सन्दर्भले पनि काम गरेको बुझाई मन्त्रालयका चिकित्सकहरुको छ ।
सरकार छाड्ने सन्दर्भ
अर्कोतिर लामो समयदेखि प्रधानमन्त्री र यादवबीच समन्धमै तिक्तता आइरहेको खबर बाहिर आएका छन् । यस्तो अवस्था संघीय समाजवादी दलले सरकारमा सहभागीताको विषयमै फेरी पुर्नविचानर गर्नुैपर्ने परिस्थिति सृजना भएको छ । यसले प्रधानमन्त्रीले सरकारमा समाजवादी दलको निरन्तरता नचाहेको स्पष्ट संकेत देखाएको छ । केही दिनअघि मात्रै ओलीले राजपालाई सरकारमा सहभागी हुनका लागि आग्रह पनि गरिसकेका छन् ।
सरकारमा सामेल हुँदा उपप्रधानसहित २ मन्त्री र २ राज्यमन्त्री पाएको संघीय समाजवादी दल भागभण्डामा पाएको मन्त्रालय र पदसमेत खोसिएसँगै सरकारबाट बाहिरिनेसक्ने पार्टीका शीर्ष नेताहरु अनुमान छ । ‘अधिकांश केन्द्रीय सदस्य र स्वयम् शीर्ष नेता बाबुराम भट्टराई पनि सरकार छाड्नुपर्छ भन्ने अडानमै रहेको बेला यादवकै चाहनामा बस्ने निर्णय भएको थियो’ ती नेताले भने, ‘पछिल्लोपटक प्रधानमन्त्रीको व्यवहारले सरकार छोड्नुस् नै भनेको संकेत गछर्, यति अपमानीत भएर सरकारमा बस्न मिल्दैन्’ ।
उपप्रधान तथा स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री उपेन्द्र यादवले आइतबार विराटनगर पुगेर भने, ‘सरकारबाट हट्ने सोच छैन ।’ तराई–मधेसको पछिल्लो राजनीतिक अवस्था र पार्टी संघीय समाजवादी फोरमको भागमा परेको मन्त्रालयका काममा प्रधानमन्त्री र नेकपाबाट यसअघि असहयोग खेप्दै आएका मन्त्री यादवको पछिल्लोपटक यस्तो भनाइ आएको हो ।
यसलाई मन्त्रालयका अधिकारीले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीसँग सम्बन्धन सहज भएपछिको उत्साहका रूपमा व्याख्या गरेका छन् । खासगरी ओलीभन्दा नेकपाका अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालसँगको सम्बन्धनका कारण सरकारमा सहभागी भएका र टिकिरहेका मानिने यादवको लामो समयदेखि रोकिएका काम भएपछि प्रधानमन्त्रीसँग सम्बन्ध सुध्रिएको संकेत देखिएको मन्त्रालयका अधिकारीहरू बताउँछन् । ‘दुई दिनमै मन्त्रीको उत्साह अर्कै छ,’ नाम उल्लेख गर्न नचाहने मन्त्रालयका एक उच्च अधिकारीले भने, ‘आइतबारै धरानको अवस्था बुझ्न र नयाँ उपकुलपतिको खोजीका लागि मन्त्री धरान लागेका छन् ।’ सोहीक्रममा उनले विराटनगर विमानस्थलमा सरकार नछाड्ने प्रतिक्रिया दिएका थिए ।
मन्त्रालयका एक उच्च अधिकारीका अनुसार सात महिनादेखि रोकिएको चिकित्साविज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठानलगायतका पदाधिकारी नियुक्तिमा भागबन्डा र बिपी कोइराला स्वास्थ्यविज्ञान प्रतिष्ठानका उपकुलपति हटाउने लामो समयदेखिको चाहनामा प्रधानमन्त्रीको साथ पाएपछि यादव थप उत्साही बनेका हुन् । यद्यपि, मन्त्रालयअन्तर्गत रोकिएका धेरै सिफारिस र मन्त्रालयको काममा नेकपानिकट कर्मचारीको असहयोगको अवस्था अन्त्य हुने–नहुने हेर्न भने समय लाग्न सक्छ । सात महिनाअघि रिक्त उपकुलपतिमा आफूनिकट डा. डिएन साहको नियुक्ति निर्विकल्प हुने गरी उनले सिफारिस गरेका थिए । उक्त सिफारिस सात महिनासम्म अड्काएर प्रधानमन्त्री ओलीले अधिकांश पदाधिकारी नेकपाको भागमा पारेपछि बल्ल शुक्रबार यो विषय टुंगोमा पुगेको छ ।
संविधान संशोधनको वचन पाएर सरकारलाई समर्थन गरेको राजपाले समर्थन फिर्ता लिइरहँदा त्यस्तै सहमतिमा सरकारमा सामेल भएको फोरम पनि सरकारबाट हट्छ कि भन्ने प्रश्न स्वाभाविकै थियो । त्यसलाई चिर्दै यादवले राजपासँग राजनीतिक, कार्यगत सहकार्य भए पनि त्यसका लागि सरकार छोड्नुपर्ने सर्त मान्य नहुने प्रतिक्रिया दिए ।
संविधान संशोधनको वचन पाएर सरकारलाई समर्थन गरेको राजपाले समर्थन फिर्ता लिइरहँदा त्यस्तै सहमतिमा सरकारमा सामेल भएको फोरम पनि सरकारबाट हट्छ कि भन्ने प्रश्न स्वाभाविकै थियो । त्यसलाई चिर्दै यादवले राजपासँग राजनीतिक, कार्यगत सहकार्य भए पनि त्यसका लागि सरकार छोड्नुपर्ने सर्त मान्य नहुने प्रतिक्रिया दिए ।
मन्त्रीनिकट स्रोतका अनुसार हतपत्त यस्ता विषयमा प्रतिक्रिया नदिने स्वभावका यादवको सरकार छाड्दैनौँ भन्ने प्रक्रियाका पछाडि पछिल्लो दिनमा प्रधानमन्त्रीसँगको सहज सम्बन्ध र केही सहमतिले पनि काम गरेको छ, जसअनुसार बाँकी पदमा नियुक्ति र मन्त्रिपरिषद्मा रोकिएका कामसमेत अब फटाफट हुन्छन् भन्ने विश्वास मन्त्रीले सहयोगीसँग व्यक्त गरेका थिए ।
६ महिने प्रगति सार्वजनिक गर्नेक्रममा मन्त्री यादवले मन्त्रालयले अगाडि बढाउन खोजेका योजना र सिफारिस रोकिएकोमा असन्तुष्टि जनाएका थिए । उनले यस्तै अवस्था कायम रहे सरकार छोडेर सडकमा फेरि पनि आउनुपर्ने अवस्था आउन सक्ने संकेतसमेत गरेका थिए । उनले प्रदेश तहमा अति विशिष्ट अस्पताल र स्वास्थ्य प्रतिष्ठानलाई मात्र संघीय सरकारले आफ्नो मातहतमा राखेको भन्दै प्रदेश र स्थानीय सरकारको अधिकार खुम्च्याउने पक्षमा आफू नरहेको बताए ।
लामो समयदेखि अटेरी गर्दै आएका बिपी कोइराला स्वास्थ्यविज्ञान प्रतिष्ठानका उपकुलपतिलाई बर्खास्त गर्ने निर्णयमा पुगेका यादवले सिनेटको प्रतिवेदनअनुसार नै हटाएको बताए । स्रोतका अनुसार उनी धरानको अवस्था बुझ्न र नयाँ नियुक्तिका लागि स्वास्थ्यसचिवसहित धरान पुगेका हुन् ।
उपप्रधानमन्त्री तथा स्वास्थ्यमन्त्री उपेन्द्र यादवले स्वास्थ्य क्षेत्रमा सरकारको करोडौँ बजेट खर्च भए पनि गर्व गर्नलायक एउटै पनि सरकारी अस्पताल नभएको बताएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयअन्तर्गतका कार्यक्रमको वार्षिक समीक्षाका क्रममा मन्त्री यादवले सुरुमै सरकारी अस्पतालको दयनीय अवस्थाप्रति आक्रोश व्यक्त गरेका थिए । ‘मुलुकभर राम्रो व्यवस्थापन भएको एउटा अस्पताल देखाइदिनुस् त !’ यादवले स्वास्थ्य अधिकारीलाई भने, ‘योभन्दा दुःखद कुरा के होला ?’ सरकारले अस्पताल सुधारमा वार्षिक अबौँ खर्चिरहँदा पनि सरकारी अस्पतालको अवस्था नसुध्रिएको भनाइ यादवको थियो ।
‘निजी अस्पताल किन राम्रोसँग चलेका छन्, सरकारी किन चल्दैनन् ?’ उनले भने, ‘जबसम्म जनताले राम्रो उपचार पाउँदैनन्, तबसम्म स्वास्थ्य क्षेत्र सुध्रिएको मानिन्न ।’ मन्त्री यादवले स्वास्थ्यमा सरकारको प्राथमिकतामा परेको बिमा कार्यक्रममा अर्बौं लगानी भए पनि प्रतिफल नदेखिएको सुनाए ।
देशभरका स्वास्थ्य प्रशासक, प्रदेश र स्थानीय तहका प्रतिनिधिको बाक्लो उपस्थिति रहेको हलमा यादवले स्वास्थ्यले धेरै चुनौतीको सामाना गरिरहेको भन्दै काठमाडौंमा केन्द्र सरकारले चलाएका अस्पतालको अवस्थासमेत अस्तव्यस्त रहेको टिप्पणी गरे । ‘निजी अस्पताल किन राम्रोसँग चलेका छन्, सरकारी किन चल्दैनन् ?’ उनले भने, ‘जबसम्म जनताले राम्रो उपचार पाउँदैनन्, तबसम्म स्वास्थ्य क्षेत्र सुध्रिएको मानिन्न ।’ मन्त्री यादवले स्वास्थ्यमा सरकारको प्राथमिकतामा परेको बिमा कार्यक्रममा अर्बौं लगानी भए पनि प्रतिफल नदेखिएको सुनाए । ‘मलाई गुनासो आइरहेको छ, यो वर्ष बिमा गरेर अर्को वर्ष किन नवीकरण गर्न चाहन्नन् ?’ उनले भने, ‘जनता बिमा गरेर सरकारी अस्पतालमा गए पनि निजीमा पठाउँछन्, किन दोहोर झन्झट गर्नु भन्छन् ।’ मन्त्री यादवले स्वास्थ्य क्षेत्रका विभिन्न नीतिमा कहाँ समस्या छन्, त्यसमा सुधार गर्न तत्पर रहेको भन्दै अब गर्न सकिने कामको खाका बनाउन स्वास्थ्य अधिकारीलाई निर्देशन दिए । कार्यक्रममा स्वास्थ्य मन्त्रालयका सचिव केदारबहादुर अधिकारीले पछिल्ला दिनमा स्वास्थ्यमा सुधारको सट्टा भएका सूचकसमेत खस्किँदै जानु दुःखको कुरा भएको बताए । ‘हामीले खर्च गरेका ठाउँको मूल्यांकन गर्नुपर्छ,’ अधिकारीले भने, ‘नयाँ कार्यक्रममा अल्झिनेभन्दा थालेका कामलाई टुंगोमा पुर्याऔँ ।’
उपप्रधानमन्त्री तथा स्वास्थ्यमन्त्री उपेन्द्र यादवले स्वास्थ्य सेवाको पहुँचबाहिर रहेका जनसंख्यासम्म स्वास्थ्य सेवा पुर्याउन निजी क्षेत्रका अस्पतालले पनि ध्यान पुर्याउनुपर्ने बताएका छन् । अमेरिकास्थित अन्तर्राष्ट्रिय संस्था ‘द वल्र्ड कन्फडेरेसन अफ बिजिनेस’ (वल्र्डकब)ले प्रदान गर्ने ‘द बिज अवार्ड’ वितरण समारोहलाई सम्बोधन गर्दै मन्त्री यादवले यस्तो बताएका हुन् । अवार्ड थापाथलीस्थित नर्भिक अस्पतालले प्राप्त गरेको छ ।
२५ वर्ष पुरानो निजी क्षेत्रको प्रतिष्ठित अस्पताल नर्भिकको आफूले धेरैपटक भ्रमण गरेको भन्दै मन्त्री यादवले स्वास्थ्य मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हालेपछि विदेशका समेत प्रतिष्ठित अस्पताल घुमेको बताए । ‘पछिल्ला दिनमा घुमेका प्रतिष्ठित विदेशी अस्पतालकै हाराहारीमा नर्भिक छ,’ उनले भने, ‘जनशक्ति, उपकरण र व्यवस्थापनका आधारमा नर्भिक अन्तर्राष्ट्रियस्तरको छ । मलाई लाग्छ, सबै उपचार नर्भिकमा सम्भव छ ।’
मन्त्री यादवले नेपालका सरकारी र निजी अस्पतालसमेत अन्तर्राष्ट्रियस्तरका भएको भन्दै नेपालमै उपचार गर्न प्रोत्साहित गर्न संसद्ले पछिल्लोपटक पारित गरेको ऐनमा सरकारी खर्चमा विदेशमा उपचार गर्न जान नपाउने व्यवस्था गरेको उल्लेख गरे । ‘नेपालमा सबै उपचार सेवा सम्भव छ,’ यादवले भने, ‘वातावरण मात्रै बनाउनु आवश्यक छ, त्यसको अगुवाइ पनि नर्भिकले लिओस् ।’ उनले राम्रो वतावरण बनेमा नर्भिकजस्ता निजी अस्पतालले विश्वस्तरमै नेपालमा सुलभ उपचार सम्भव छ भन्ने सन्देश छर्न सक्ने विश्वास व्यक्त गरे ।
निजी क्षेत्रले पनि उपचारको पहुँचबाहिर रहेकालाई समेट्न निश्चित प्रतिशत छुट्याउनुपर्नेमा यादवले जोड दिए । आधारभूत स्वास्थ्य सेवालाई संविधानले नै मौलिक हकका रूपमा निर्धारण गरेको मन्त्री यादवले यो लक्ष्य पूरा गर्न नर्भिकजस्ता निजी क्षेत्रका अस्पतालले पनि भूमिका खेल्ने विश्वास व्यक्त गरे । उनले सरकारले सञ्चालन गरिरहेको स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रममा निजी क्षेत्रका अस्पताललाई पनि कसरी समेट्ने भन्ने छलफलसमेत चलिरहेको जानकारी दिए ।
नेपालमा बढ्दो, हावा–पानी र जमिन प्रदूषण विश्वस्तरमै बहसको विषय बनेको भन्दै उनले चिन्तासमेत व्यक्त गरे । केही समयअघि जेनेभामा भएको विश्व सम्मेलनमा समेत विभिन्न देशका वैज्ञानिकले नेपालमा व्याप्त प्रदूषणको सन्दर्भ उल्लेख गरेको भनाइ मन्त्री यादवको थियो । ‘अति प्रदूषित १० सहरमा काठमाडौैं पर्ने कुरा अन्तर्राष्ट्रिय रूपमै प्रस्तुत भइरहेको छ,’ उनले भने ।
विकसित देशहरूले चाहेमा प्रदूषण घटाउन सकिने भन्दै उनले यस सन्दर्भमा पनि नेपाल पछाडि रहेको सुनाए । ‘प्रदूषण कम गर्न जनचेतना जरुरी छ र प्रदूषण हटाउन सके धेरै रोगको भारसमेत घटाउन सकिन्छ,’ उनले भने, ‘यस्ता रोगका जरा निर्मूल गर्ने काममा पनि नर्भिकका पाइला अगाडि बढून् ।’
मन्त्री यादवले पछिल्ला दिनमा नसर्ने रोगको जोखिम नराम्रोसित बढ्दै गएको भन्दै त्यही भारले उपचार अत्यन्तै महँगो भई अधिकांश नेपालीको पहुँचबाहिर पुगेको बताए । ‘चोटपटक, दुर्घटनाका कारणले पनि रोगका भार थपिइरहेका छन्,’ उनले भने । कम विकसित देश भईकन पनि नेपालले आँखाजस्ता केही रोगको उपचारमा नेतृत्वदायी भूमिका खेलेको यादवको भनाइ थियो । ‘लहान, विराटनगरका अस्पतालमा गए बाहिर (भारत)का बिरामीको भिड देखिन्छ,’ उनले भने ।
सरकारले स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानहरूको विकास गर्ने, निजीलाई पनि सँगै र महत्वका साथ अगाडि बढाउने र सहकारीसँगै लाने नीति लिएको मन्त्रीको भनाइ थियो । अमेरिकाजस्ता विकसित देशहरूले पनि सरकारले मात्र स्वास्थ्य सेवा धान्न सक्दैन भनेरै निजी क्षेत्रलाई महत्व दिएको उनले बताए । सोही कार्यक्रममा सो संस्थाका अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध निर्देशक निकोलस काफेरोले नेपालको स्वास्थ्य सेवालाई अन्तर्राष्ट्रियस्तरको बनाउन महत्वपूर्ण भूमिकाका लागि अस्पताललाई अवार्ड प्रदान गरिएको बताए ।
संसदीय समितिमा स्वास्थ्य मन्त्रालयका नीति तथा कार्यक्रम र गतिविधिमाथि छलफल हुँदै छ । मन्त्रालयका नीति, योजना महाशाखा प्रमुख डा. विकास देवकोटा मन्त्रालयका तर्फबाट प्रस्तुतीकरण गर्दै छन् । सांसदहरू एकचित्त भएर उनको प्रस्तुति सुन्दै छन् । तोकिएको समयभन्दा झन्डै आधा घण्टा ढिलो गरी बैठककक्षमा छिरे स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री उपेन्द्र यादव ।
समितिकी सभापति जयपुरी घर्तीको बाँयातर्फको कुर्सीमा बसेको केहीबेरमै मन्त्री यादव उठे र सभापतिसँग कानेखुसी गरे । सभापति घर्तीले डा. देवकोटालाई बीचैमा रोकिन् र सांसदहरूको ध्यानाकर्षण गराइन्, ‘मन्त्रीज्यू जानुपर्ने छ रे, उहाँलाई समितिमा स्वागत गरौँ र बिदाइ पनि गरिहालौँ ।’
उहाँमा मन्त्रालयबारे जानकारी पनि छैन, के भइरहेको छ भन्ने थाहा पनि छैन, त्यसो भएपछि संसद् छल्नुको विकल्प थिएन,’ मन्त्रालयकै एक उच्च अधिकारीले भने ।
‘मन्त्रालय र मन्त्रीको भिजन सुन्न बैठक बोलाइएकोमा मन्त्री नै उठेपछि के बैठक बस्नु ?’ समितिका सदस्यहरू एकआपसमा भन्न थाले । मन्त्री निस्किएपछि सभापति घर्तीले न बैठक रोकिन्, न मन्त्रीलाई बस्नुपर्छ भन्न सकिन् ।
मन्त्रालय स्रोतका अनुसार मन्त्री यादवलाई स्वास्थ्य मन्त्रालयअन्तर्गतका गतिविधिमा खासै चासो छैन । विदेश जानेबाहेक स्वास्थ्यमन्त्रीका रूपमा सार्वजनिक समारोह वा कार्यक्रममा समेत स्वास्थ्यमन्त्रीका रूपमा उनले भाग लिने नगरेको मन्त्रालयका अधिकारीहरू बताउँछन् । यादवले सुरुमै मन्त्रालयका सचिवलगायत उच्च अधिकारीहरूसँग समितिको छलफलमै नजाने बताएका थिए । तर, उनीहरूले मन्त्री नआएको भनेर आलोचना हुने बताउँदै हाजिर गरेर फर्किने जुक्ति दिएका थिए । ‘उहाँमा मन्त्रालयबारे जानकारी पनि छैन, के भइरहेको छ भन्ने थाहा पनि छैन, त्यसो भएपछि संसद् छल्नुको विकल्प थिएन,’ मन्त्रालयकै एक उच्च अधिकारीले भने । सांसदहरूले मन्त्रालयका अधिकारी र सचिव डा. पुष्पा चौधरीको भनाइपछि थुप्रै जिज्ञासा राखे पनि चित्तबुझ्दो जवाफ नआएको गुनासो गरेका थिए ।
मन्त्रालयको काममा छैन दिलचस्वी यादवको पार्टी संघीय समाजवादी फोरम सरकारमा सहभागी हुने समयमा समेत उनले स्वास्थ्य मन्त्रालय नचाहेको चर्चा चलेको थियो । यादवले सुरुदेखि नै परराष्ट्र मन्त्रालय चाहे पनि प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आफ्ना विश्वासपात्र प्रदीप ज्ञवालीबाट खोस्न नचाहेको जानकारहरू बताउँछन् । चाहेको मन्त्रालय नपाए पनि सरकारमा सहभागी भएका यादवले निस्क्रियताबाटै असन्तुष्टि पोखिरहेका छन् । पछिल्लो समय राज्यमन्त्रीको जिम्मेवारीमा डा. सुरेन्द्र आएपछि झन् यादवले सबैजसो जिम्मेवारी उनैलाई सुम्पिएका छन् । ‘कुनै पनि ब्रिफिङ, निर्णय वा भेटघाटमा बस्नै रुचाउनुहुन्न,’ मन्त्रालयका एक कर्मचारीले भने । मन्त्रालयको काममा ‘इन्टरटेन’ नगरेका यादब अहिलेसम्म अनियमितता, खरिद, नियुक्ती र सरुवा बढुवामा हुने चलखेलमा विवादमा पनि खासै तानिएका छैनन् ।
