नेपाल चिकित्सक संघले कोरोना भाइरस(कोभिड–१९)को उपचारमा खटिएका स्वास्थ्यकर्मीको मनोबल खस्किदैं गएको बताएको छ।  र, उसले सरकारबाटै स्वास्थ्यकर्मीको मनोबल गिराउने काम भइरहेको निश्कर्ष निकालेको छ।

कोरोना उपचारका लागि छुट्याइएका केही अस्पतालहरुमा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीहरुसँगको कुराकानी र अनुगमनका क्रममा यस्तो पाइएको संघले जनाएको छ। आइतबार संघले दुईवटा अस्पताल पाटन र सिभिल अस्पतालमा अनुगमन गरेको थियो।

‘पाटन तथा सिविल अस्पतालमा पुगेर त्यहाँ कार्यरत स्वास्थ्यकर्मीहरुको अवस्थाको बारेमा बुझेका थियौं’ संघका सदस्य डा. रितेश थापाले भने, ‘चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीको मनोबल खस्किदैं गएको पाइयो।’

सरकारले ‘कोभिड १९’ उपचारको लागि छुट्याएको अस्पतालमा चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीको समस्या के छन् भनेर अनुगमन गरेको उनको भनाई छ ।

‘पाटन अस्पतालमा पीपिई तथा माक्सको समेत व्यवस्था नभएको पायौँ’ डा. थापाले भने,‘सिविल अस्पतालमा चिकित्सकलाई एन९५ माक्स छैन, साधारण मास्कबाट काम चालाइरहेका छन्।’

अस्पतालबाट कुनै स्वास्थ्य साम्रागी उपलब्ध नगराएको र स्वास्थ्यकर्मी आफैंले व्यवस्थापन गरिरहेको उनले बताए। सबै अस्पतालमा रहेका चिकित्सकका समस्या के के छन्, बुझेर सरकार समक्ष आवाज पुर्याउने डा. थापाले बताए ।

पिपिई नहुँदा कोरोनाका बिरामी हेर्न खटिने स्वास्थ्यकर्मीबाटै संक्रमण फैलिने खतरा रहेको चिकित्सकको भनाई छ। विश्व स्वास्थ्य संगठनले तोकेको न्यूनतम आवश्यकता पुरा गर्ने स्वास्थ्यकर्मीका माग गरिरहेका छन् ।

नेपालमा कोरोना संक्रमित ९ जना पुगिसकेको अवस्था छ । तर, सरकारले उपचारमा उच्च पार्ने निर्णय अहिले सम्म लिन सकेको छैन । मनोबल नै गिर्नेगरी पेसागत लाइसेन्स खारेज गर्ने धम्की दिएको डा. थापा बताउँछन् ।

निजि तथा सरकारी अस्पताबाट प्रदान गरिने कोभिड–१९ को उपचारलगायत अन्य स्वास्थ्यसेवा सञ्चालनमा बाधा पुर्याउने चिकित्सकलगायतका स्वास्थ्यकर्मीको लाइसेन्स खारेज गर्ने र सरकारी सेवाका लागि अयोग्य ठहर गर्ने सरकारले निर्णय गरेको छ।

चिकित्सकहरु कति सुरक्षित छन् भनेर विभिन्न अस्पतालमा गएर अनुगमन गर्ने कार्य सुरु गरेको संघका महासचिव डा. बद्री रिजालले बताए । ‘स्वास्थ्यकर्मी तथा चिकित्सक मनोबल बढाउनको लागि अनुगमन कार्य सुरु गरेको छौ,‘ डा. रिजालले भने, ‘संघ स्वास्थ्यकर्मी तथा चिकित्सकको सुरक्षाको लागि हरकदम आवाज उठाउन तयार छ ।’

‘उपचारमा खटिएका चिकित्सकहरुलाई आवश्यक सुरक्षा सामग्री पनि नदिने अनि लाइसेन्स खारेज गर्छाैं भनेर धम्कीको भाषा बोलेर सरकारले स्वास्थ्यकर्मीको मनोबल कमजोर पारिरहेको छ’ डा. रिजालले भने, ‘यो महामारीको बेला स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई तर्साएर होइन, सुरक्षित हुने उपाय खोज्नुपर्छ र सरकार पनि त्यस्तो वातावरण बनाउन लाग्नुपर्छ।’

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले कोरोना भाइरसको उपचार तथा स्वास्थ्य सेवामा बाधा पुर्याउने स्वास्थ्य कर्मचारीको पेशागत लाइसेन्स खारेज गर्ने र त्यस्ता कर्मचारी भविष्यमा समेत अयोग्य ठहर हुने प्रति नेपाल चिकित्सक संघले आपत्ति जनाएको छ ।

संघले शनिबार विज्ञप्ती निकाल्दै स्वास्थ्य सेवाको संवेदनशिलतालाई बुझी हालको विवादास्पद अविलम्ब सञ्चाउन माग गरेका छन् स्वास्थ्यकर्मी तथा चिकित्सक सुरक्षित रही काम गर्ने वातावरण सिर्जना गरी मनोबल उच्च गराउन संघको सरकार समक्ष माग गरेका छन् ।

मन्त्रालयले अनिवार्य रुपमा निर्वाह गर्नु पर्ने दायित्वप्रति विचलित भई उल्टै स्वास्थ्यकर्मी तथा चिकित्सकहरुमाथि दोष थुपार्ने कार्यले  मन्त्रालयलाई गिज्याइरहेको छ,’ विज्ञप्तीमा भनिएको छ,‘ यस्तो संवेदनशील समयमा सम्पुर्ण नेपाली नागरिकहरुको खेलवाड गर्ने, स्वास्थ्यकर्मी क्षमता अभिवृद्धि गर्नेका तालिम, सुरक्षा र चिकित्सकहरुको बिरामी हेर्ने नैसर्गिक अधिकारलाई समेत बाधा पुयाएको जो कोहीलाई पनि अबिलम्ब छानबीन गरी कडा कारबाहीको दायारामा ल्याइयोस ।’

स्वास्थ्यकर्मी तथा चिकित्सकहरुलाई आवश्यक पर्ने सुरक्षा सामाग्री बेगर कोरोना भाइरसको संँग भिड्दै निरन्तर स्वास्थ्य सेवा प्रवाह गरिरहँदा मन्त्रालयको आँखामा चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मी कुन फौजदारी अभियोग गरे वा कस्तो भष्ट्राचारमा लिप्त भएको प्रमाणितकरण गरेर कसलाई स्वास्थ्य सेवाबाट बर्खास्त गर्दै हुनुहुन्छ रु’ प्रश्न गरेका छन् ।

मन्त्रालयको निर्णयले नेपाल मेडिकल काउन्सिल जस्तो स्वायत संस्थालाई दिइएको नियमसंगत नसुहाउने ठाडो आदेशका कारण देशभरका सम्पुर्ण स्वास्थ्यकर्मी र चिकित्सक चिन्तित भएको संघले जनाएको छ ।

चिकित्सकले अस्पतालको ओपिडी टिकट शुल्क वृद्धि गर्न माग गरेका छन् । शुल्क समयसापेक्ष हुनुपर्ने माग राख्दै उनीहरूले आफ्नो छाता संगठनमार्फत स्वास्थ्य मन्त्रालयमा ज्ञापनपत्र बुझाएका हुन् ।

‘हरेक दुई वर्षमा वृद्धि हुनुपर्ने अस्पतालको ओपिडी टिकट शुल्क २०७१ सालदेखि बढेको छैन । त्यतिखेर सरकारले मेडिकल अफिसरको २५० र कन्सल्टेन्टको टिकट शुल्क ४५० रुपैयाँ तोकेको थियो,’ नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए)का केन्द्रीय अध्यक्ष डा. लोचन कार्कीले भने, ‘टिकट शुल्क वृद्धि गर्नुपर्छ भन्दै हामीले स्वास्थ्य मन्त्रालयमा ज्ञापनपत्र बुझाएका छौँ ।’

चिकित्सक संघले ओपिडी टिकट शुल्क ४५० देखि ७५० रुपैयाँ हुनुपर्ने माग राखेको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रतिनिधि, नेपाल चिकित्सक संघ, निजी चिकित्सकको संगठन एफिन र नेपाल मेडिकल काउन्सिलका प्रतिनिधि सम्मिलित शुल्क परामर्श समितिको सिफारिसमा टिकट शुल्क तोक्ने व्यवस्था छ ।

तत्कालीन स्वास्थ्यमन्त्री डा. उपेन्द्र देवकोटाको समयमा (करिब डेढ दशकअघि) हरेक दुई वर्षमा टिकट शुल्क तोक्नुपर्ने नियम बनाए पनि अहिलेसम्म कुनै बैठकसमेत नबसेको डा. कार्कीले बताए । ‘ओपिडी टिकटको हालको शुल्क तोक्दा एक किलो खसीको मासु ४५० रुपैयाँमा पाइन्थ्यो । अहिले पनि हामीले नेपाल राष्ट्र बैंकले निकालेको महँगीदर हेरेर शुल्क तोक्न सिफारिस गरेका छौँ,’ कार्कीले भने, ‘सरकारले शुल्क नतोकेमा आफ्नो मूल्य आफैँ तोक्छौँ । इन्जिनियर, वकिललगायत अन्य पेसाकर्मीले आफैँ मूल्य तोक्न हुने, हामीले नहुने ?’

आगामी चैतको तेस्रो साता बस्ने केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिको बैठकबाट शुल्क तोक्ने डा. कार्कीले बताए । यसअघि गत साता पोखरामा सम्पन्न चिकित्सकको राष्ट्रिय भेलामा पनि उनले अब चिकित्सकले आफैँ ओपिडी शुल्क तोक्ने घोषणा गरेका थिए । नेपालबाहेक संसारभरि नै चिकित्सक आफैँले आफ्नो शुल्क तोक्ने व्यवस्था भएको उनको भनाइ छ ।

सरकारले तत्काल शुल्क नतोकेमा आफूहरूले नै ओपिडी शुल्क वृद्धि गर्ने उनले बताए । चिकित्सकहरूले ५ महिनाअघि शुल्क वृद्धि गर्न माग गरेका थिए । त्यसलाई मेडिकल काउन्सिलले पनि स्वीकृति दिए पनि स्वास्थ्य मन्त्रालयले बेवास्ता गरेको उनको भनाइ छ ।

सार्क मुलकमै सबैभन्दा कम शुल्कमा नेपालका चिकित्सकले स्वास्थ्यसेवा दिइरहेको दाबी डा. कार्कीको छ । ‘विश्व स्वास्थ्य संगठनले एउटा टिकटको ६० डलर तोकेको छ । भारतमा पनि १ हजार ५ सय भारतीय रुपैयाँ छ । भुटानमा त त्यहाँको सरकारले निःशुल्क स्वाथ्यसेवा दिने गरेको छ,’ अध्यक्ष कार्कीले भने, ‘नेपालमा डाक्टरको तलब पनि न्यून छ ।’

अहिले नेपालमा मेडिकल अफिसरको तलब ४० हजार रहेको संघका उपाध्यक्ष डा. विक्रम कार्कीले बताए । हामी एमबिबिएसकै लागि ५ वर्ष लागाएर पढ्छौँ । शैक्षिक शुल्क सरकारले ४२ लाख तोकिदिएको छ । तर, तलब दिन्छ, ४० हजार,’ उनले भने, ‘बिरामी पनि चिकित्सकले मापदण्डको कैयौँ गुणा बढी हेर्नुपर्ने अवस्था छ ।’
यही अवस्था रहिरहेमा चिकित्सकहरू पलायन हुने अवस्थामा रहेको उनको भनाइ छ ।

ओपिडी शुल्कमा डाक्टरले कति पाउँछन् ?
निजी अस्पतालमा ओपिडी टिकट शुल्कको निश्चित रकम डाक्टरलाई जाने गर्छ । अस्पताल प्रशासनले पूरै पैसा नदिने गरेको अर्थोपेडिक डा. कृष्णप्रसाद पौडेलले बताए ।
‘हालको ओपिडी टिकट शुल्क हाम्रो हो । तर, अस्पताल प्रशासनले अन्य सेवाशुल्क देखाएर ६० प्रतिशत मात्र डाक्टरलाई दिन्छन्,’ उनले भने, ‘डाक्टरको तलब समयसापेक्ष छैन ।’ चितवनका अधिकांश निजी अस्पतालले भने टिकट शुल्क ५०० रुपैयाँ लिँदै आएका छन् ।

यसैबीच, नेपाल चिकित्सक संघ चितवनले नयाँ केन्द्रीय समितिलाई स्वागत गरेको छ । ६०औँ नेपाली चिकित्सक दिवसको अवसर पारेर संघले नयाँ कार्यसमितिका पदाधिकारीहरूलाई सोमबार भरतपुरमा स्वागत गरेको हो । स्वागत कार्यक्रममा संघका अध्यक्ष डा. लोचन कार्की, उपाध्यक्ष डा. विक्रम कार्की, महासचिव डा. बद्री रिजाल उपस्थित थिए । संघको २८औँ कार्यकारिणी समितिको गत माघमा सम्पन्न निर्वाचनबाट डा. कार्कीको नेतृत्वमा १३ सदस्यीय कार्यसमिति ३ वर्षका लागि निर्वाचित भएको थियो ।

स्वागत कार्यक्रममा सुरक्षित चिकित्सक र न्यायोचित सेवा–सुविधाका विषयमा चिकित्सकबीच छलफल भएको थियो । छलफलमा सहभागी चिकित्सकले मुलुकी ऐनको धारा २३१ संशोधन गर्दै बिरामी र डाक्टरको दूरी कम गर्नुपर्ने बताएका छन् । पछिल्लो समयमा चिकित्सक र बिरामीको दूरी बढिरहेकाले उनीहरूसँग सम्बन्ध बढाउनुपर्ने डा. कालीदास अधिकारीले बताए । उपचारका क्रममा बिरामीको ज्यान गएको खण्डमा ज्यान मारेसरह मानिने कानुन ल्याइएकाले त्यसलाई तत्काल सच्याउन उनको माग छ ।

कार्यक्रममा स्वास्थ्यसेवामा योगदान पुर्याएका नेपाल चिकित्सक संघका आजीवन सदस्य डा. ऋषिकान्त अधिकारी र डा. नरेन्द्रकुमार सिंहलाई सम्मान गरिएको थियो । कार्यक्रमको अध्यक्षता नेपाल चिकित्सक संघ चितवनका अध्यक्ष प्रकाश खतिवडाले गरेका थिए ।

डा. दीपेन्द्र पाण्डेले मंगलबार बिहानै फेसबुकमा एउटा फोटो पोस्ट गरे। आफ्नै त्यो फोटोमा उनले एउटा प्लेकार्ड समाएका छन्। र, त्यसमा लेखिएको छ ‘ह्याप्पी नेप्लीज डक्टर्स डे।’
तर, त्यो प्लेकार्डको ‘ह्याप्पी’ शब्दलाई उनले रातो क्रश चिन्ह लगाइदिएका छन्।

‘नेपालमा ह्याप्पी डाक्टर नै भेटिनँ त्यसकारण यो पालि ह्याप्पी डाक्टर डे भनिनँ’ स्टाटसमा उनले लेखेका छन्।

डा.पाण्डे सरकारी चिकित्सक संघ (गोदान)का अध्यक्ष हुन्।

मंगलबार देशभरका चिकित्सकहरुले ‘चिकित्सक दिवस’ मनाएका छन्।

‘केही डाक्टर जम्मा भएर ‘खुसी’ साट्ने मात्रै यो दिवसको अवधारणा होइन’ डा. पाण्डे भन्छन् ‘चिकित्सा क्षेत्र इज्जतिलो र आत्मसम्मानको पेशा हो तर, राज्यले नै चिकित्सकलाई बुझ्न सकेको छैन।’

खुसी हराएका डाक्टर

नेपालमा प्रजातन्त्रको स्थापनासँगै नेपाली चिकित्सकहरु पनि संगठित भएर नेपाल चिकित्सक संघको स्थापना गरे।

२००७ साल फागुन २० गते संघको स्थापना भएको हो।

यही दिनको सम्झनामा नेपालमा चिकित्सक दिवस मनाइन्छ। यो दिनलाई चिकित्सकहरुको ‘एकता’ दिवसका रुपमा पनि लिन्छन्।

यसपालि ७० औं चिकित्सक दिवसको नारा ‘सुरक्षित चिकित्सक, न्यायोचित सेवा सुविधा’ छ।

तर, दिवस मनाइरहँदा डाक्टरहरु भने खुसी छैनन्।

एकातिर चिकित्सकहरुको चित्तबुझ्दो सेवा सुविधा छैन भने अर्कोतिर सुरक्षाको अनुभूति।

अस्पतालमा बिरामीलाई केही भयो कि, तोडफोड र आक्रमण भइहाल्छ।

‘अस्पतालमा ससना घटना केही भयो कि, तोडफोड हुन्छ। स्वास्थ्यकर्मीमाथि आक्रमण हुन्छ’ नेपाल चिकित्सक संघका अध्यक्ष डा. लोचन कार्की भन्छन् ‘न हामीलाई सेवासुविधा नै चित्तबुझ्दो छ।’
उनका अनुसार यही बाध्यताले एउटै डाक्टरले धेरै ठाउँमा काम गर्छन्। ‘एउटा अस्पतालमा काम गरेर खानै पुग्दैन, अनि धेरै ठाउँमा काम गर्नैपर्छ’ डा. कार्की भन्छन्।

सेवा अनुसारको तलव नै छैन

एउटा योग्य डाक्टर बन्नका लागि लाखौं रुपैयाँ खर्च लाग्छ।

तर, जब ति डाक्टर जागिरे हुन्छन् अनि सरकारले तोकिदिएको तलव भने निकै कम छ।

डा. पाण्डेका अनुसार डाक्टरहरु ‘दुःखी’ हुनुको एउटा मुख्य कारण यो पनि हो।

अनि डा. कार्कीका अनुसार यही कारण सरकारी सेवाप्रति चिकित्सकको आकर्षण निकै कम भइरहेको छ।

‘३४ हजार मासिक तलबले कसरी टिक्न सक्छ?’ कार्की भन्छन्, ‘निजामतिको सह–सचिवलाई गाडी सुविधा हुन्छ, त्यही तहका सरकारी डाक्टरलाई सेवा–सुविधा केही हुन्न।’

अस्पतालमा ‘असुरक्षित’ महसुस गरिरहेका डाक्टरहरुले स्वास्थ्य उपचारमा संलग्न चिकित्सकमाथि हातपात गर्ने जोसुकैलाई पनि विना जमानत जेल, अर्थात् ‘जेल विद्आउट वेल’को माग गरिरहेका छन्।

‘बिरामीको उपचार पनि डराई डराई गर्नुपर्ने अवस्था छ’ डा.कार्की बाध्यता सुनाउँछन्।

नेपालमा डाक्टर : १० हजार बिरामी, एउटा डाक्टर

नेपालमा एकजना डाक्टरले कतिजना बिरामी जाँच गर्नुपर्ने हो? भन्नेबारे स्पष्ट मापदण्ड अहिलेसम्म बनेको छैन।

तर, विश्व स्वास्थ्य संगठनले भने १० हजार नागरिकका लागि ५ जना चिकित्सकको आवश्यकता तोकेको छ। संगठनको यही मापदण्ड अन्र्तराष्ट्रिय रुपमा स्थापित छ।
तर, नेपालमा चिकित्सक र जनसंख्यालाई हेर्ने हो भने १० हजारभन्दा बढी नागरिकलाई एकै जना चिकित्सकले सम्हाल्नुपर्ने बाध्यता रहेको छ।

नेपालमा चिकित्सक कति छन् ?

३१ डिसेम्बर २०१९ सम्म नेपाल मेडिकल काउन्सिलले जारी गरेको तथ्यांक अनुसार नेपालमा ३४ हजार १ सय ४ चिकित्सक रहेका छन्।

जसमा एमबिबिएस तर्फ २३ हजार १ सय ४६ छन्। जसमा पुरुष १५ हजार ४ सय ८५ र महिला ७ हजार ६ सय ६१ छन्। बिडिएसतर्फ ३ हजार २ सय रहेका छन्। पुरुष १ हजार १ सय १८ छन् भने महिला २ हजार ८२ छन्।

त्यसैगरी, एमडि–एमएस तर्फ पुरुष ५ हजार २ सय १३ र महिला १ हजार ९ सय ७२ रहेका छन्। एमडिएस तर्फ हेर्ने हो भने पुरुष २ सय ५६ र महिला ५ सय ७३ रहेको काउन्सिलको तथ्यांक रहेको छ ।

२६ वर्षदेखि उही दरबन्दी

सरकारले २०५० सालमा निर्धारण गरेको दरबन्दी संख्यामा २६ वर्षपछि आजसम्म पनि वृद्धि गरिएको छैन । २६ वर्ष अगाडी सरकारी चिकित्सक १ हजार ४ सयको हाराहारीमा रहेका थिए, तर आजपनि त्यही जनशक्तिले सेवा दिइरहेका छन्।

‘२६ वर्ष अगाडीको दरबन्दीले स्वास्थ्य सेवा दिनुपर्ने अवस्था छ, ‘डा. कार्कीले भने ‘यस्तो अवस्थामा स्वास्थ्यसेवाको पहुँज र गुणस्तर कसरी कायम राख्न सकिन्छ।’
अधिकासं चिकित्सक निजी क्षेत्रतर्फ र सहर केन्द्रित नै छन्। जिल्लामा हेर्ने हो भने चिकित्सकहरुको संख्या नगन्य छ।

‘नेपाल चिकित्सक दिवस’का अवसरमा चितवनमा प्रभातफेरि गरिएको छ।

हरेक वर्ष फागुन २० गतेका दिन यो दिवस मनाइन्छ। ‘डाक्टर बचाऔं, बिरामी बचाऔं’ भन्ने मूल नाराका साथ यो दिवस मनाइएको हो।

नेपाल चिकित्सक संघ चितवन शाखाको आतिथ्यतामा नेपाल चिकित्सक संघले मानव सेवा आश्रममा फलफूल, वितरण तथा स्वास्थ्य शिविर समेत राखिएको थियो।

दिवसको पूर्वसन्ध्यामा चितवनमा पत्रकारहरुसँग अन्र्तक्रिया कार्यक्रम पनि भएको थियो।

कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि केन्द्रीय अध्यक्ष डा. लोचन कार्की थिए। डा.ऋषिकान्त अधिकारी र डा. नरेन्द्रकुमार सिंहले उक्त कार्यक्रमको सहजीकरण गरेका थिए। कार्यक्रमको संयोजन केन्द्रीय उपाध्यक्ष डा. अनिल बिक्रम कार्कीले गरेका थिए।

नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए)ले कोरोना भाइसरसित सचेत रहन चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीलाई आग्रह गरेको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले नेपाललाई कोरोनाको उच्च जोखिम क्षेत्रमा राखिसकेको अवस्थामा सम्भावित सबैखाले परिस्थितिका लागि तम्तयार रहन संघले स्वास्थ्यकर्मीलाई अनुरोध गरेको हो ।

एनएमएले सम्भावित प्रतिकूल अवस्थाका लागि आ–आफ्नो कार्यक्षेत्रमा तयारी अवस्थामा रहन चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीलाई आग्रह गरेको छ । त्यसका लागि लामो बिदामा नबस्न एनएमएको अनुरोध छ ।

संघले आगामी बिहीबार (२२ फागुन)का लागि कोरोनाकेन्द्रित छलफल राखेको जनाएको छ । संघको केन्द्रीय कार्यालय सिद्धिसदनमा सरकारी तथा गैरसरकारी स्वास्थ्यसंस्थाका प्रमुख, विभिन्न सोसाइटी तथा सरोकारवाला संस्थाका प्रमुख र विशेषज्ञहरूको संलग्नतामा छलफल तथा अन्तरक्रिया गरिने एनएमएले जनाएको छ ।

अन्तरक्रियाको निष्कर्षअनुसार नै एनएमएले भाइरसविरुद्ध लड्न थप कार्यक्रम तय गर्ने महासचिव डा. बद्री रिजालद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

नेपाल चिकित्सक संघले नयाँ ओपिडी शुल्क(चिकित्सक परामर्श शुल्क) तत्काल लागु गर्न सरकारलाई आग्रह गरेको छ।

संघको नवनिर्वाचित २८औं कार्यकारिणी समितिको टोलीले आइतबार स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री भानुभक्त ढकाललाई भेटेर यस्तो आग्रह गरेका हुन्।

टोलीले सरकारले तत्काल नयाँ शुल्क कार्यान्वयनमा नल्याए चिकित्सक आफैंले नयाँ शुल्क लिन सुरु गर्ने चेतावनी दिएको छ।
२०७१ सालमा तोकिएको ४ सय ५० रुपैयाँ शुल्क अहिले पनि कायमै छ।

तीन महिनाअघि निजी अस्पताल, चिकित्सक संघ तथा मन्त्रालयका तर्फबाट सहसचिब विकास देवकोटा सम्मिलित शुल्क पुनरावलोकन समितिले नयाँ शुल्क लागु गर्न सिफारिस गरेको थियो।
उक्त समितिले अब नयाँ ओपिडी शुल्क ७ सय ५० रुपैयाँ लागु गर्न सिफारिस गरेको थियो। तर, अहिलेसम्म सरकारले उक्त शुल्क कार्यान्वयन गर्न सकेको छैन।

‘पोखरामा हालै सकिएको एनएमएको भेलाले सरकारले नयाँ शुल्क लागु गर्न ढिला गरे आफैंले तोकेर अगाडि बढ्ने निर्णय गरेको छ’ संघका अध्यक्ष डा. लोचन कार्कीले भने ‘वकिल, इन्जिनियर सबैले आफैंले शुल्क तोक्न पाउने, डाक्टरले किन नपाउने?’

कार्कीले सरकार र नेपाल चिकित्सक संघबीच भएका सम्झौताहरु र कार्यान्वयनको अवस्थाबारेको विस्तृत विवरण पनि मन्त्रीलाई बुझाएको जानकारी दिए।
‘मागअनुसार सरकारले काम नगरे अब चिकित्सकहरु आन्दोलनमा जानुको विकल्प छैन’ उनले भने।

मन्त्रीसँगको भेटका क्रममा संघ र सरकारबीच विभिन्न चरणमा भएका सहमति र तीनको कार्यान्वयनको अवस्थासम्बन्धी विस्तृत विवरणसमेत बुझाएको अध्यक्ष डा. कार्कीले बताए । उनका अनुसार संघले ओपिडी शुल्क निर्धारणसँग सरकारी चिकित्सकको तलब समायोजन, जेल वीथआउट बेलसम्बन्धी व्यवस्थाको ज्ञारेन्टीलगायतका मागसमेत तत्काल कार्यान्वयन गर्न ध्यानाकर्षण गराएको डा. कार्कीले बताए ।

उनका अनुसार नयाँ ओपिडी शुल्कका सन्दर्भमा विहीबार, शुक्रबार र शनिबारभएको पोखराको चिकित्सक सम्मेलनमा पनि अधिकांश चिकित्सकले ओपिडी शुल्क तोकेर आगाडी बढ्न माग राखेका थिए । कतिपय शाखाका  चिकित्सकले केन्द्रीय कार्यसमितिले शुल्क समयमा नतोके शाखाबाट तोकेर लागुगर्नेसम्मको चेतावनी दिएका थिए ।

नेपाली चिकित्सकको २८औँ राष्ट्रिय सम्मेलन पोखरामा सुरु भएको छ । नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए)को आयोजनामा जारी तीनदिने सम्मेलनको गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङले बिहीबार अपराह्न भव्य समारोहबीच उद्घाटन गरे ।

सम्मेलनमा देशभरका करिब एक हजार चिकित्सकको सहभागिता रहेको आयोजक एनएमए गण्डकी प्रदेश शाखाले जनाएको छ । उद्घाटन कार्यक्रममै एनएमएको नवनिर्वाचित कार्यकारिणी समितिलाई नेतृत्व हस्तान्तरणसमेत गरिएको छ ।

सम्मेलनको उद्घाटन गर्दै मुख्यमन्त्री गुरुङले चिकित्सकलाई योग्यता र कामअनुसार सेवा–सुविधा नदिएर राज्यले समग्र स्वास्थ्य क्षेत्रमाथि नै अन्याय गरिरहेको बताए । अत्यन्त न्यून सेवा–सुविधा तथा उपचारका लागि आवश्यक प्रविधि र उपकरण अभावमा चिकित्सकलाई आफ्नो सीप प्रयोगमा समस्या भइरहेको उनको भनाइ छ । र, त्यही नै समग्र स्वास्थ्यसेवाको गुणस्तर सुधार तथा पहुँचविस्तार रोक्ने प्रमुख जड भएकाले चिकित्सकको सुविधावृद्धिमा प्रदेश सरकार लागिपरेको उनले बताए ।

‘६० लाख खर्च गरेर पढेको डाक्टर ३५–४० हजारमा गाउँमा गएर कसरी बस्न सक्छ ?’ उनको प्रश्न थियो । प्रदेश सरकारले चिकित्सकलाई कम्तीमा मासिक एक लाख ‘इन्सेन्टिभ’ दिने तयारी गरिरहेको उनले बताए ।

‘डाक्टरलाई सरकारले एकोहोरो रूपमा गाउँमा जाऊ भनेको छ, तर कामअनुसार सेवा–सुविधा भने दिएको छैन,’ उनले भने, ‘चिकित्सकले ३०–४० हजारमा काम गर्न सक्दैन, अब कम्तीमा मासिक एक लाख इन्सेन्टिभ दिनुपर्छ र हामी त्यसको तयारीमा छौँ ।’

‘पञ्चायतकालमा चुना र कमेरो लगाएका घर अहिले डाक्टर बस्न ‘हाइजेनिक’ छैनन्’
मुख्यमन्त्री गुरुङले सरकारी अस्पतालमा चिकित्सकको दरबन्दी बढाउनुपर्ने आवश्यकता औँल्याए । जिल्ला अस्पतालमा डाक्टरको आवास, उपकरणको पर्याप्त व्यवस्था गरिने उनले बताए ।
‘पञ्चायतकालमा बनेका चुना र कमेरो लगाएका घर अहिले डाक्टर बस्न हाइजेनिक छैनन्,’ उनले भने, ‘अब राम्रो क्वार्टरको व्यवस्था हुनुपर्छ र हामी गर्छौं ।’

‘खरिदारले राम्रो गाडी चढेर हिँड्छ, विशेषज्ञ डाक्टरलाई गाडी छैन,’ उनले भने ।

जिल्ला अस्पतालमा पुरानै उपकरण हुँदा उपचारमा समस्या भइरहेको उनको भनाइ थियो ।

‘संघीय गणतन्त्रमा पनि जनताले पञ्चायतभन्दा फरक महसुस गर्न पाएका छैनन्’
मुख्यमन्त्री गुरुङले मुलुकमा पटक–पटकको बलिदानीपूर्ण संघर्षबाट व्यवस्था परिवर्तन भए पनि जनताले व्यावहारिक रूपमा पञ्चायतभन्दा भिन्न अनुभूति गर्न नपाएको बताए । जनतालाई परिवर्तनको अनुभूति दिलाउन स्वास्थ्यसेवाको सुधार पहिलो सर्त भएको उनको भनाइ छ ।

‘धेरैपटक व्यवस्था परिवर्तन भए, संघीय गणतन्त्र पनि आयो, तर गणतन्त्रमा पनि जनताले पञ्चायत र प्रजातन्त्रकालको भन्दा फरक अनुभूति गर्न पाएका छैनन्,’ उनले भने, ‘जनतालाई परिवर्तन अनुभूत गराउन स्वास्थ्यमा परिवर्तन पहिलो सर्त हो ।’

‘परिवर्तनको मुख्य बाधक कर्मचारीतन्त्र’
परिवर्तनको कुरा गरिरहँदा मुख्यमन्त्री गुरुङ कर्मचारीतन्त्रमाथि निकै रुष्ट देखिए । उनले नेपालको कर्मचारीतन्त्रलाई परिवर्तनको प्रमुख बाधकका रूपमा प्रस्तुत गरे । जनतामा गुणस्तरीय स्वास्थ्यसेवाको पहुँच विस्तारको बाधक कर्मचारीतन्त्र नै भएको उनको आरोप थियो ।

‘परिवर्तनका लागि नेपालको पुरानो कर्मचारीतन्त्र बाधक बनेको छ,’ उनले भने, ‘मूल समस्याको जड कर्मचारीतन्त्र नै हो, जुन अहिले पनि भारतको ‘ब्रिटिस लिगेसीकै ब्युरोकेसी’को निरन्तरताभन्दा फरक छैन ।’

स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधारका लागि डाक्टरलाई कसरी गाउँमा टिकाउने भन्नेमै कार्यक्रम केन्द्र्रित गर्नुपर्ने मुख्यमन्त्री गुरुङले बताए ।

‘संघीयता आए पनि केन्द्रले प्रदेशलाई अधिकार दिएन’
संघीय शासन प्रणाली लागू हुँदा पनि त्यसको मर्मविपरीत अधिकार केन्द्रीकृत नै हुँदा समस्या भएको मुख्यमन्त्री गुरुङले बताए । ‘संघीयता आए पनि केन्द्रले प्रदेशलाई कुनै अधिकार दिएको छैन,’ उनले भने, ‘बल्ल–बल्ल प्रदेश, जिल्ला अस्पताल दियो, त्यो पनि बाबुको सम्पत्तिजसरी ।’

प्रदेश सरकार स्वास्थ्यको रूपान्तरणमा लागिरहँदा जनशक्ति चरम अभाव झेल्नुपरेको उनले बताए ।
‘चोक–चोकमा नर्सिङ कलेज देख्छु, तर नर्स पाइँदैन,’ उनले भने, ‘अब डाक्टर तथा नर्सलाई इन्सेन्टिभको व्यवस्था गरेर परिवर्तन ल्याउँदै छौँ ।’

स्थानीय स्वास्थ्यसंस्थामा सेवाग्राहीकै विश्वास छैन : मेयर जिसी
पोखरा महानगरपालिकाका मेयर मानबहादुर जिसीले अझै पनि राज्यसंयन्त्रमा केन्द्रीकृत मानसिकता हाबी रहँदा स्वास्थ्य क्षेत्रले परिवर्तनको अनुभूति गर्न नपाएको बताए । सरकारसँगै सर्वसाधारणको समेत स्थानीय सरकार तथा स्वास्थ्यसंस्थामाथि विश्वास नहुनु प्रमुख चुनौती भएको उनको भनाइ थियो ।

‘प्रेसरले समस्या दियो भने डेढ लाखको हेलिकोप्टर चढेर काठमाडौं जान्छन् र १० हजार खर्च गरेर फर्किन्छन् । त्योस्तरको सेवा यहीँ उपलब्ध छ तर सेवाग्राहीलाई विश्वास छैन,’ उनले भने, ‘लोकल लेभलमा विश्वास नहुँदासम्म स्वास्थ्यमा सुधार आउन सक्दैन ।’

नवनिर्वाचित २८औँ कार्यकारिणी समितिलाई नेतृत्व हस्तान्तरण
तीनदिने राष्ट्रिय सम्मेलनको उद्घाटनका अवसरमा एनएमएको नेतृत्व हस्तान्तरणसमेत गरिएको छ । निवर्तमान बनेको २७औँ कार्यकारिणी समितिका अध्यक्ष डा. मुक्तिराम श्रेष्ठले माघको अन्तिम साता सम्पन्न २८औँ कार्यकारिणी समितिको निर्वाचनबाट चुनिएको डा. लोचन कार्की अध्यक्षताको समितिलाई नेतृत्व हस्तान्तरण गरे ।

नेपालको पहिलो पेसागत संगठनको नेतृत्व ग्रहण गर्दै अध्यक्ष डा. कार्कीले आफ्नो कार्यकालका प्रमुख एजेन्डाबारे सम्मेलनमा जानकारी गराए । चिकित्सकको पेसागत सुरक्षा र वृत्तिविकास, गुणस्तरीय चिकित्साशिक्षा र स्वास्थ्य सेवा, राष्ट्रिय नीति तथा योजना निर्माणमा सार्थक भूमिका, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध विस्तार र निजी–सरकारी साझेदारी आगामी कार्यकालका प्रमुख एजेन्डा रहने उनले बताए ।

चिकित्सकहरू सम्मानित
सम्मेलनमा नेतृत्व हस्तान्तरणपछि विभिन्न विधामा चिकित्सकहरूलाई सम्मान गरिएको छ । संघका आजीवन सदस्य एवम् कार्डियोथोरासिक सर्जन डा. लोकविक्रम कार्की लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्डबाट सम्मानित भएका छन् ।

त्यसैगरी, संघका पूर्वअध्यक्षद्वय डा. केदारनरसिंह केसी र किरण श्रेष्ठलाई पनि सम्मान गरिएको छ । त्यस्तै, आउटस्ट्यान्डिङ सर्भिस अवार्डबाट डा. भूपेन्द्रकुमार तुलाचन र वसन्तकुमार ताम्राकार सम्मानित भएका छन् । त्यस्तै, विभिन्न विधातर्फ महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याउने चिकित्सकहरू पनि सम्मानित भएका छन् ।

शुक्रबार एनएमए काउन्सिलको निर्वाचन, शनिबार पोखरा घोषणापत्र जारी गरिने

चिकित्सकको पोखरामा जारी २८औँ राष्ट्रिय सम्मेलनमा मूलतः ‘संघीय नेपालमा स्वास्थ्य सेवा : अवसर र चुनौती’ विषयमा छलफल केन्द्रित हुँदै छ । देशभरका चिकित्सक भेला भई स्वास्थ्य क्षेत्रका समस्या र समाधानका उपायको खोजी गरिने आयोजकले यसअघि नै बताइसकेको छ ।

सम्मेलनमा विभिन्न विषयका दर्जनौँ कार्यपत्र तथा पेपर प्रस्तुत हुँदै छन् । ती प्रस्तुतिमाथि सामूहिक छलफल तथा प्यानल डिस्कसनका माध्यमबाट घनीभूत छलफल हुने आयोजकले जनाएको छ ।

सम्मेलनको दोस्रो दिन शुक्रबार एनएमएको केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिभन्दा माथिको निकाय एनएमए काउन्सिलको निर्वाचन हुनेछ । एनएमए काउन्सिल ६० सदस्यीय हुने व्यवस्था छ ।

अन्तिम दिन शनिबार पोखरा घोषणपत्र जारी गर्दै सम्मेलनको समापन गर्ने कार्यक्रम छ ।

विदेशी प्रतिनिधित्वमा कोरोना बाधक
विगतका सम्मेलनमा जस्तै यसपटक पनि विश्वका विभिन्न देशबाट विशेषज्ञ चिकित्सकले प्रतिनिधित्व गर्ने तय भए पनि यसपटक चीनलगायत ४ दर्जन देशमा फैलिरहेको कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)को महामारीका कारण विदेशी सहभागितालाई प्रभावित पारेको छ । कोरोना संक्रमणको जोखिम तथा विभिन्न देशले लगाएका पावन्दीका कारण आउने तय भएका चिकित्सकहरू रोकिएका छन् ।

भारत, अमेरिका, बेलायत, बंगलादेशलगायतबाट दर्जनभन्दा बढी चिकित्सकले कार्यपत्र प्रस्तुत गर्ने तय भएकोमा हाल बेलायतको मात्र प्रतिनिधित्व भएको आयोजकले जनाएको छ । सबैभन्दा बढी भारतीय चिकित्सकको आगमन रोकिएको हो । भारतले नेपालबाट प्रवेश गर्ने जोकोहीलाई क्वारेन्टाइनमा बस्नुपर्ने व्यवस्था गरेका कारण उनीहरू आउन नसकेका हुन् ।

स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखिएका समस्या पहिचानसँगै समाधानका उपाय खोजी गर्न देशभरका करिब ५ सय चिकित्सक पोखरामा भेला हुने भएका छन् । नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए)को आयोजनामा बिहीबारदेखि सुरु हुने २८औँ अखिल नेपाल चिकित्सक सम्मेलनमा देशभरका चिकित्सकको जमघट हुने बिहीबार पोखरामा आयोजित पत्रकारसम्मेलनमा जानकारी गराइएको हो ।

सम्मेलनमा मुलुक संघीय प्रणालीमा गएपछि स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखिएका अवसर, चुनौती र समाधानका विषयमा बहस हुने नेपाल चिकित्सक संघ गण्डकी शाखाका अध्यक्ष डा. निर्मल लामिछानेले जानकारी दिए । सम्मेलन शुक्रबार (१७ फागुन)सम्म चल्नेछ ।

सम्मेलनको पहिलो दिन बिहीबार संघको केन्द्रीय कार्यसमितिको पदस्थापन र देश संघीय प्रणालीमा गइसकेपछि स्वास्थ्य क्षेत्रमा देखिएका चुनौती, समाधानका उपाय र अवसरबारे छलफल हुनेछ । यसैगरी, दोस्रो र तेस्रो दिन देश तथा विदेशका चिकित्सकले स्वास्थ्य क्षेत्रमा केन्द्रित रहेर पेपर तथा पोस्टर प्रस्तुति दिनेछन् । सम्मेलनमा सहभागी हुन अमेरिकाबाट दुई विशेषज्ञ चिकित्सक पोखरा आएका छन् ।

गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङले बिहीबार दिउँसो २ बजे होटेल पोखरा ग्रान्डमा भव्य समारोहका बीच सम्मेलनको उद्घाटन गर्ने संघले जनाएको छ ।

संघको आयोजनामा तीन–तीन वर्षको अन्तरालमा चिकित्सकको राष्ट्रिय सम्मेलन हुँदै आएको छ । पोखरामा आयोजना भएको यो दोस्रोपटक हो । ३२ वर्षअघि ०४४ सालमा पोखरामा चिकित्सकको राष्ट्रिय सम्मेलन भएको थियो ।

सम्मेलनको २७औँ संस्करण तीन वर्षअघि धरानमा सम्पन्न भएको थियो । त्यसवेला देश–विदेशका गरी करिब ७ सयजना सहभागी थिए ।

२००७ मा देशकै पहिलो पेसागत संगठनका रूपमा स्थापना भएको चिकित्सकको छाता संगठन एनएमएमा हाल देशभरका १० हजारभन्दा बढी चिकित्सक आबद्ध छन् । संघको २८औँ कार्यकारिणी समितिको निर्वाचन केही दिनअघि मात्र सम्पन्न भएको थियो, जसले डा. लोचन कार्कीको नेतृत्वमा १३ सदस्यीय कार्यसमिति निर्वाचित गरेको छ ।

नेपाल चिकित्सक संघका नवनिर्वाचित अध्यक्ष डा. लोचन कार्कीले आम नेपाली चिकित्सकका सपनालाई पूरा गर्ने बताएका छन् ।

निर्वाचन परिणाम घोषणा कार्यक्रममा छोटो मन्तव्य दिँदै डा. कार्की भने, ‘थुपै हाम्रा सपनाहरु छन्, हाम्रा सपनालाई आफ्ना सपना देखेर सहयोग गर्ने हरेकलाई म धन्यवाद दिन्छु ।’

डा. कार्कीले अब प्रतिस्पर्धा सकिएको भन्दै आफूले हरेक मतको कदर गरेर काम गर्ने बताए ।

याे पनि हेर्नुहाेस् 

चिकित्सक संघका नवनिर्वाचित अध्यक्ष भन्छन् : अब प्रतिस्पर्धी लोचन कार्की होइन, सबैको लोचन डाक्टर

नेपाल चिकित्सक संघको जारी मतगणनाको अन्तिम चरणमा प्रवेश गर्दैगर्दा ७ पदाधिकारीसहित ५ सदस्यमा लोकतान्त्रिक समूहमका उमेदवार निर्वाचित हुने निश्चित भएको छ । अध्यक्ष, उपाध्यक्ष, बरिष्ठ उपाध्यक्ष, महासचिव, सहचिव र सहकोषाध्यक्षमा लोकतान्त्रिक समूहका क्रमशः डा. लोचन कार्की, डा. अनिल कार्की, डा. शिवप्रसाद श्रेष्ठ र डा. बद्री रिजाल,, डा. निरज सिंह र डा. विश्वराज दवाडी निर्वाचित हुने निश्चित प्रायः भएको छ ।

यसैगरी सदस्यमा पनि डा. रितेश थापा, डा. नन्दाकुमारी गुरुड., डा. विपेश आचार्य, डा. संजिव तिवारी, डा. प्रमोद जोशी निर्वाचित हुने करिव निश्चित प्रायः भएको छ । हालसम्म लोकतान्त्रिक प्यानलका सदस्य पदका उमेदवार डा. विक्रान्त ढकाल पछाडि परेर प्रगतीशील समूहका डा. लिजन महर्जन अगाडि आएका छन् । विराटनगरको केही मत र राजविराजको मत गणना वाँकी रहेकाले त्यसको साथमा ढकालसमेत विजायी हुने आशा लोकतान्त्रिक समूहको छ ।

चिकित्सक संघ निर्वाचनको मतगणना-५५८६

नेपाल चिकित्सक संघको जारी मतगणनामा हालसम्म १७ सय ११ मतको परिणाम बाहिर आएको छ । लोकतान्त्रिक समूहको नेतृत्व गरिरहेका डा.लोचन कार्कीले प्रतिद्वन्द्वी डा. पुष्पमणि खराललाई ४ सय ३७ मतले पछि पारेका छन् । डा. कार्कीले १ हजार ६२ ल्याएका छन् भने खरालले ६ सय २५ मत ल्याएका छन् । मुख्य पदाधिकारी तथा अधिंकास सदस्यहरुमा पनि लोकतान्त्रिक समूह कै अग्रता रहेको छ ।

पुरा मत हेर्नुहोस् :

नेपाल चिकित्सक संघको २८औँ कार्यकारिणी समितिका लागि सम्पन्न निर्वाचनको जारी मतगणनामा लोकतान्त्रिक समूह अगाडि देखिएको छ । प्रारम्भिक नतिजाअनुसार अध्यक्षसहित सबै ७ पदाधिकारीमा डा. लोचन कार्की नेतृत्वको लोकतान्त्रिक समूहका उम्मेदवारहरु अगाडि छन् । डा. पुष्पराज खराल नेतृत्वको प्रगतिशील समूहका दुई सदस्यका उम्मेदवार मात्र अगाडि देखिएका छन् ।

हालसम्म ४२२ मत मात्र गनिएको छ । त्यसमध्ये अध्यक्षमा कार्कीले ४११ र खरालले २४८ मत पाएका छन् । यसैगरी, महासचिव, वरिष्ठ उपाध्यक्ष, उपाध्यक्ष, कोषाध्यक्ष, सहकोषाध्यक्ष, सहसचिवमा लोकतान्त्रिक समूहका उम्मेदवारहरु निकै अगाडि छन् । पदाधिकारीमध्ये उपाध्यक्षमा अनिलविक्रम कार्कीले सबैभन्दा बढी ४४५ मत पाएका छन् । उनका प्रतिद्वन्द्वी प्रगतिशीलका जञ्जितकुमार झाले १९८ मत पाएका छन् ।

सबैभन्दा बढी उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा भइरहेको महासचिव पदमा दुई प्यानलका उम्मेदवारबीच नै मुख्य प्रतिस्पर्धा देखिएको छ । संघमा अध्यक्षपछिको प्रभावशाली पद मानिने महासचिवका लागि मैदानमा रहेका ४ प्रतिस्पर्धीमध्ये लोकतान्त्रिक समूहका डा. बद्री रिजालले ३०० र प्रगतिशीलका डा. मधुर बस्नेतले १७५ मत पाएका छन् । दुई स्वतन्त्र उम्मेदवार हालसम्म प्रतिस्पर्धामा देखिएका छैनन् । महासचिवका स्वतन्त्र उम्मेदवारद्वय डा. दीपेन्द्र पाण्डेले ११७ र डा. अजयकुमार मिश्रले ६१ मत पाएका छन् । डा. पाण्डे सरकारी चिकित्सक संघ नेपल (गोदान) पूर्वअध्यक्ष हुन् ।

६ सदस्यका लागि भएको निर्वाचनमा लोकतान्त्रिक समूहका ३, प्रगतिशीलका २ र स्वतन्त्र १ उम्मेदवार अगाडि देखिएका छन् । सदस्यमा सबैभन्दा बढी लोकतान्त्रिक समूहकी डा. नन्दकुमारी गुरुङले ३९९ मत पाएकी छिन् । लोकतान्त्रिक समूहका डा. रितेश ३७५ मतका साथ दोस्रो स्थानमा छन् । यस समूहबाट डा. प्रमोद ३१३ मतका साथ पाँचाैँ स्थानमा छन् भने छैटाैँ स्थानमा २८८ मतसहित डा. विपेश आचार्यकाे प्रवेश भएकाे छ ।

कुल ६ हजार १ सयभन्दा बढी मत गनिसक्नुपर्नेछ । अहिलेसम्म ६४४ मतमात्रै गनेर सकिएकाे छ।

कसलाई कति मत ?

नेपाल चिकित्सक संघको २८औँ कार्यकारिणी समितिको मंगलबार सम्पन्न निर्वाचनको मतगणना सुरु भएकाे छ।

पहिलाे चरणमा दाङ, लुम्बिनी, जुम्ला र सुर्खेत जिल्लाकाे मतगणना भइरहेकाे छ।

बिहीबार दिउँसो निर्वाचन समिति र उम्मेदवारहरूबीचको छलफलमा शुक्रबार बिहान साढे ९ बजेदेखि मतगणना थाल्ने सहमति भए पनि तयारीका कारण ११ बजेदेखि मतगणना सुरु भएकाे हाे।

यो मतगणनाको गतिविधि संघको आधिकारिक फेसबुक पेजबाट पनि लाइभ गरिने भएको छ। हेल्थपोस्ट नेपालले पनि मतगणनाको लाइभ अपडेट गर्नेछ।
अहिले मतगणना स्थलमा त्यसको प्राविधिक तयारी चलिरहेको छ।

निर्वाचन समिति र उम्मेदवारबीचको बिहीबारको बैठकमा ६ बुँदे सहमति भएको छ। मतगणना ३ ठाउँमा गर्ने, यथासम्भव प्रविधिको प्रयोग गरी गणनाको प्रत्यक्षप्रसारण गर्ने सहमति भएको छ। गणनापूर्व निर्वाचन समितिले तयार गरेको आचारसंहिताबमोजिम मतगणना गर्न सबै उम्मेदवारले सघाउने सहमति भएको छ।

यसअघि बुधबार बिहानैदेखि बुलुकी अबेरसम्म चलेको मतगणनाको प्रयास विफल भएको थियो । डा। पुष्पमणि खराल नेतृत्वको पेसागत समावेशी समूह ९सत्तारूढ नेकपानिकट मानिएको० बाट महासचिवका उम्मेदवार डा। मधुर बस्नेतले एकपछि अर्को विवाद झिकेर अडान कायम राखेपछि गणना स्थगित गरिएको थियो । सुरुमा मतगणनास्थलमा क्यामेराजडानको माग उठाएका उनले पछि एक स्थानमा मात्र गणना गर्नुपर्ने, सबै मत प्रोजेक्टरमार्फत देखाइनुपर्नेलगायत अडान लिएका थिए ।

बेलुकीपख ३ ठाउँमा मतगणना गर्ने र पहिले उपत्यकाबाहिरका १६ शाखाका १८ मतदान केन्द्रको मत एकआपसमा मिसाएर गन्ने सहमतिपछि करिब ७ बजे ढ्वाङ खोलिए पनि डा। बस्नेतले पुनः विवाद झिकेपछि गणना अनिश्चित कालका लागि स्थगित भएको थियो । बिहीबार निर्वाचन समितिले सर्वपक्षीय बैठक बोलाएर सहमति गराएको हो ।

नेपाल चिकित्सक संघको २८औँ कार्यकारिणी समितिको मंगलबार सम्पन्न निर्वाचनको मतगणना शुक्रबार बिहानदेखि हुने भएको छ । बिहीबार दिउँसो निर्वाचन समिति र उम्मेदवारहरूबीचको छलफलमा शुक्रबार बिहान साढे ९ बजेदेखि मतगणना थाल्ने सहमति भएको हो । बुधबार बिहानदेखि मतगणना सुरु गर्ने तय भएकोमा केही उम्मेदवारले विवाद उठाएपछि स्थगित भएको थियो ।

निर्वाचन समिति र उम्मेदवारबीचको बिहीबारको बैठकमा ६ बुँदे सहमति भएको छ । मतगणना ३ ठाउँमा गर्ने, यथासम्भव प्रविधिको प्रयोग गरी गणनाको प्रत्यक्षप्रसारण गर्ने सहमति भएको छ । गणनापूर्व निर्वाचन समितिले तयार गरेको आचारसंहिताबमोजिम मतगणना गर्न सबै उम्मेदवारले सघाउने सहमति भएको छ ।

कुनै मतदाताले संघका शाखा कार्यालय र केन्द्रीय कार्यालयमा दोहोरो मतदान गरेको प्रमाणित भएमा त्यस्ता मतदाताको शाखाको मत रद्द गर्ने र केन्द्रको सदर गर्ने सहमतिमा उल्लेख छ ।

बाकसभित्र खसिसकेको मत कुन कसको, कसरी पहिचान गरेर रद्द गर्ने त ? निर्वाचन समितिका सदस्य मिलनचन्द्र घिमिरे भन्छन्, ‘यसमा हाम्रो एकदमै सिस्टमेटिक प्रावधान छ । निवेदन दिएर मतदान गर्नेले खामभित्र मतपत्र राखेर ढ्वाङमा खसाल्नुपर्ने व्यवस्थाअनुसार त्यसैअनुरूप मतदान गरेका छन् । गणनाका क्रममा हामी पहिले खाममा भएका मत छुट्याउँछौँ । मतदान गरेकाको शाखा र केन्द्रको नाम भिडाउँदा कसैले दोहोरो मतदान गरेको पाइएमा केन्द्रको सदर गरेर शाखाको रद्द गर्छौं ।’

संघका उपत्यकाबाहिरका शाखाको मतदान केन्द्रमा मतदान गरिसकेका केही मतदाताले निवेदन दिएर उपत्यकाको केन्द्रीय कार्यालयमा समेत मतदान गरेको पाइएको भन्दै विवाद निम्तिएको थियो ।

मतगणना अवधिमा आइपर्ने जुनसुकै विवादमा निर्वाचन समितिको निर्णय सबैलाई मान्य हुने सहमति भएको छ ।

यसअघि बुधबार बिहानैदेखि बुलुकी अबेरसम्म चलेको मतगणनाको प्रयास विफल भएको थियो । डा. पुष्पमणि खराल नेतृत्वको पेसागत समावेशी समूह (सत्तारूढ नेकपानिकट मानिएको) बाट महासचिवका उम्मेदवार डा. मधुर बस्नेतले एकपछि अर्को विवाद झिकेर अडान कायम राखेपछि गणना स्थगित गरिएको थियो । सुरुमा मतगणनास्थलमा क्यामेराजडानको माग उठाएका उनले पछि एक स्थानमा मात्र गणना गर्नुपर्ने, सबै मत प्रोजेक्टरमार्फत देखाइनुपर्नेलगायत अडान लिएका थिए ।

बेलुकीपख ३ ठाउँमा मतगणना गर्ने र पहिले उपत्यकाबाहिरका १६ शाखाका १८ मतदान केन्द्रको मत एकआपसमा मिसाएर गन्ने सहमतिपछि करिब ७ बजे ढ्वाङ खोलिए पनि डा. बस्नेतले पुनः विवाद झिकेपछि गणना अनिश्चित कालका लागि स्थगित भएको थियो । बिहीबार निर्वाचन समितिले सर्वपक्षीय बैठक बोलाएर सहमति गराएको हो ।

यस्तो छ सहमति

नेपालको सबैभन्दा पुरानो पेसागत संगठन नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए) को २८औँ कार्यकारिणी समितिको निर्वाचन सकिएको छ । उपत्यकामा १७ माघमा सुरु भएको मतदान मंगलबार ४ बजे सकिएको हो । निर्वाचन समितिले उपत्यकाका लागि ५ दिनसम्म मतदानको कार्यतालिका तय गरेको थियो । उपत्यकाका लागि बागबजारस्थित संघको केन्द्रीय कार्यालय भवनलाई एक मात्र निर्वाचन केन्द्र तोकिएको थियो ।

उपत्यकाबाहिरका १६ वटा शाखामा ४ र ५ माघमै मतदान भइसकेको छ । मोफसलका चिकित्सकले १८ वटा निर्वाचन केन्द्रमार्फत मतदान गरेका थिए ।

मतगणना बुधबारदेखि हुने निर्वाचन समितिले जनाएको छ । करिब २ महिनादेखि उम्मेदवारहरु निर्वाचन प्रचार तथा मतदान प्रक्रियामा खटिएकाले आज (मंगलबार) बेलुकी आराम गरेर बुधबार बिहानदेखि मात्र गणना सुरु गर्ने बताइएको छ ।

कुल ६१५२ मत खस्यो, उपत्यकामा ३३०१ मत
छाता संगठनको आगामी नेतृत्व चयनका लागि ६ हजार १ सय ५२ चिकित्सक मतदान प्रक्रियामा सहभागी भएका छन् । उपत्यकामा कुल ३ हजार ३ सय १ र उपत्यकाबाहिर २ हजार ८ सय ५१ मत खसेको छ । संघका देशभरका ९ हजार ९ सय १६ मतदातामध्ये ६ हजार १ सय ५२ ले मात्र मतदान गरेका हुन् ।

उपत्यकामा मतदानको अन्तिम दिन मंगलबार ५८१ मत खसेको छ । यसअघि शुक्रबार ३२६, शनिबार ८२८, आइतबार ८०७ र सोमबार ७५९ चिकित्सकले मतदान गरेका थिए ।

कुल ६२% मतदान, उपत्यकामा ५२%, मोफसलमा ८०%
उपत्याकाबाहिरका १६ शाखामा यसपटक संघका ३ हजार ५ सय ६५ मतदाता थिए । उनीहरुमध्ये २ हजार ८ सय ५१ जनाले मतदान गरे, जुन कुल मतदाताको करिब ८० प्रतिशत हो ।

उपत्यकामा कुल ६ हजार ३ सय ५१ मतदातामध्ये ३ हजार ३ सय १ ले मात्र मतदान गरेका छन् । यो कुल मतदाताको ५१.९ प्रतिशत हो ।
कतिपय मतदाता अध्ययन तथा अन्य प्रयोजनका लागि विदेशमा भएकाले पनि केही कम मत खसेको हो । यद्यपि, उम्मेदवारहरुले यो संख्याको मतदानलाई चिकित्सकको उत्साहपूर्ण सहभागिता मानेका छन् ।

गत निर्वाचनभन्दा यसपटक संघका मतदाता उल्लेख्य संख्यामा बढेका थिए । पछिल्लो ३ वर्षमा मात्र संघको सदस्य संख्या करिब ६ हजार बढेको छ । त्यसैअनुसार नयाँ मतदाता पनि थपिएकाले यसपटकको निर्वाचनमा उनीहरु नै निर्णायक हुने अनुमान छ ।

नेपालको पहिलो पेसागत संगठनको आगामी नेतृत्वका लागि चिकित्सकका दुई प्यानल मैदानमा छन् । कुल १३ पदका लागि दुई प्यानलका २६ र ४ स्वतन्त्र उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा भइरहेको छ । निवर्तमान कार्यकारिणी समितिका महासचिव डा. लोचन कार्कीको नेतृत्वमा लोकतान्त्रिक तथा पेसागत समूह मैदानमा छ । सत्तारुढ नेकपानिकट मानिने पेसागत तथा समावेशी समूहको नेतृत्व डा. पुष्पमणि खरालले गरिरहेका छन् । महासचिवमा २ र सदस्यमा २ चिकित्सकले कुनै प्यानलमा आबद्ध नभई उम्मेदवारी दिएका छन् ।

संघको १३ सदस्यीय कार्यसमितिका लागि ३० जना चुनावी मैदानमा छन्। खासगरी चिकित्सकहरु लोकतान्त्रिक र प्रगतीशील समूहका छुट्टाछुट्टै प्यानल बनाएर चुनावी मैदानमा छन् । जसअनुसार लोकान्त्रिक समूह वर्तमान महासचिव डा. लोचन कार्कीको नेतृत्वमा र प्रगतीशील समूह डा. पुष्पमणि खरालको नेतृत्वमा चुनावी मैदानमा छ । दुई प्यानलबाहेक महासचिवमा प्रगतीशील समूहबाट टिकट नपाएपछि असन्तुष्ट बनेका थप दुई जनाले उमेदवारी दिएका छन् ।

लोकतान्त्रिक समूहबाट बरिष्ठ उपाध्यक्षमा डा. शिवप्रसाद श्रेष्ठ, उपाध्यक्षमा डा. अनिलविक्रम कार्की, महासचिवमा डा. बद्री रिजाल, कोषध्यक्षमा डा. प्रकाश बुढाथोकी, सहकोषाध्यक्षमा डा. विश्वाराज दवाडी र सहसचिवमा डा. निरजकुमार सिंह मैदानमा छन् । सदस्यहरुमा लोकतान्त्रिक समूहबाट डा. विक्रान्त ढकाल, डा. विपेश आचार्य, डा. नन्दकुमारी गुरुङ, डा. प्रमोद जोशी, डा. रितेश थापा र डा. सञ्जिव तिवारी रहेका छन्।

प्रगतीशील समूहले अध्यक्षमा डा. खराल, बरिष्ठ उपाध्यक्षमा डा. रक्षा श्रेष्ठ, उपाध्यक्षमा डा. रञ्जितकुमार झा, महासचिवमा डा. मधुर बस्नेत, कोषाध्यक्षमा सुरुमा स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका डा. सञ्जितकुमार साहलाई नै पछि प्यानलमा राखेर मैदानमा उतारेको छ । प्रगतीशील समूहबाट सहसचिवमा डा. सैलेन्द्र झा, सहकोषाध्यक्षमा डा. उदयनारायण सिंह मैदानमा छन् ।

महासचिवमा बस्नेतसहित डा. अजय कुमार मिश्र, डा. दीपेन्द्र पाण्डेले उमेदवारी दिएका छन् । दुबै प्रगतीशीलबाट टिकट नपाएपछि स्वतन्त्र उमेदवारी दिएका उमेदवार हुन्। प्रगतीशीलबाट सदस्यका लागि डा. दिपकप्रसाद कोइराला, डा. जगदिशचन्द्र विष्ट, डा. लिजन महर्जन, डा. राकेश कुमार साह, डा. सुमान काफ्ले र डा. त्रिभुवन चन्द्र झा रहेका छन्। तीबाहेक स्वतन्त्र रुपमा सदस्य पदमा अमित चतुर्वेदी र प्रवीणकुमार गिरी पनि चुनावी मैदानमा छन्।

नेपाल चिकित्सक संघ (एनएमए) को २८औँ कार्यकारिणी समितिका लागि शनिबारबाट सुरु भएको उपत्यकाबाहिरको मतदान आइतबार सम्पन्न भएको छ । मोफसलका १६ शाखामा २ दिनसम्म भएको मतदानमा कुल २ हजार ८ सय ५० चिकित्सकले मतदान गरेका छन् । आइतबार १ हजार ३ सय ७७ मत खसेको एनएमएले जनाएको छ । उपत्यकाबाहिरको मतदान शान्तिपूर्ण र उत्साहपूर्वक भएको संघले जनाएको छ ।

उपत्यकाबाहिरका १६ शाखाका १८ मतदान केन्द्रमा कुल मतदाता ३ हजार ५ सय ६५ थिए । तीमध्ये २० प्रतिशत मतदाता मतदानका लागि उपस्थित भएनन् । कतिपय मतदाता विदेशमा भएकाले पनि मतदानमा सहभागी हुन नसकेको बताइएको छ । मोफसलमा ८० प्रतिशत मतदान हुनुले चिकित्सकमा संघको निर्वाचनप्रति उत्साह देखिएको एनएमएले जनाएको छ ।

मतदान सम्पन्न भएसँगै देशभरका शाखामा बाँडिएर खटिएका उम्मेदवारहरू राजधानी फर्किने तरखरमा छन् । दुवै प्यानलका उम्मेदवारहरू शाखाहरूमा बाँडिएर मतदान केन्द्रहरूमा खटिएका थिए ।

सगरमाथा र सुर्खेतमा शतप्रतिशत मतदान, कोसी र जनकपुरमा ६२% मात्र
उपत्यकाबाहिरका १६ शाखामध्ये चितवनमा सबैभन्दा बढी मत खसेको छ । २ दिन गरी चितवनमा कुल ३ सय ९७ मत खसेको छ । त्यसैगरी, जुम्लामा सबैभन्दा कम १९ मत खसेको एनएमएले जनाएको छ ।

सगरमाथा र सुर्खेत शाखामा शतप्रतिशत मतदान भएको छ । सगरमाथाका सबै ४६ मतदाताले मतदान गरेका छन् भने सुर्खेतमा पनि सबै २७ मतदाताले मत खसालेका छन् ।

सबैभन्दा बढी मतदाता रहेको कोसी शाखामा जम्मा ६२ प्रतिशत मतदान भएको छ । कोसीमा कुल मतदाता ६२६ रहेकोमा जम्मा ३८८ ले मात्र मतदान गरेका छन् । त्यस्तै, जनकपुरमा पनि करिब ६२ प्रतिशत नै मत खसेको छ । जनकपुरमा कुल ३८० मतदाता रहेकोमा २३५ ले मात्र मत खसालेका हुन् । आइतबार बिहान ८ बजेदेखि सुरु भएको मतदान अपराह्न ४ बजे सकिएको थियो ।

काठमाडौं उपत्यकामा भने माघ १७ देखि २१ सम्म मतदान हुनेछ । २१ माघमा मतदान सकिएपछि मात्र मतगणना सुरु हुने भएकाले मतपरिणामका लागि भने अझै २ साता कुर्नुपर्नेछ ।

कहाँ कति खस्यो मत ?
संघका अनुसार सुर्खेतमा २७, चितवनमा ३९७, लुम्बिनीमा ३१६, दाङमा ६०, पाल्पामा ७१, सगरमाथामा ४६, लाहानमा ४३, मेचीमा १२७, कोसीमा ३८८, धरानमा ३४५, पोखरामा २५२, भेरीमा १७६, जुम्लामा १९, सेतीमा ९२, जनकपुरमा २३५ र नारायणीमा २६० मत खसेको छ ।

खसेको मत र कुल मतदाताको शाखागत विवरण :
१) मेची शाखा
मतदान केन्द्र : अञ्जली हस्पिटल प्रालि बिर्तामोड र लाइफलाइन अस्पताल
कुल मतदाता : १३०
खसेको मत : १२७

२) कोसी शाखा
मतदान केन्द्र : कोसी शाखा कार्यालय, विराटनगर
कुल मतदाता : ६२६
खसेको मत : ३८८

३) धरान शाखा
मतदान केन्द्र : बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, धरान
कुल मतदाता : ३७३
खसेको मत : ३४५

४) सगरमाथा शाखा
मतदान केन्द्र : गजेन्द्रनारायण सिंह सगरमाथा अञ्चल अस्पताल, राजविराज
कुल मतदाता : ४६
खसेको मत : ४६

५) लहान शाखा
मतदान केन्द्र : सप्तर्षि अस्पताल, लहान
कुल मतदाता  : ४५
खसेको मत : ४३

६) जनकपुर शाखा
मतदान केन्द्र : जनकपुर प्रादेशिक अस्पताल, धनुषा
कुल मतदाता : ३८०
खसेको मत : २३५

७) नारायणी शाखा
मतदान केन्द्र : नेपाल चिकित्सक संघ, वीरगन्जको सभाहल
कुल मतदाता : ३६५
खसेको मत : २६०

८) चितवन शाखा
मतदान केन्द्र : भरतपुर अस्पतालको तालिम हल
कुल मतदाता : ४५०
खसेको मत : ३९७

९) गण्डकी शाखा
मतदान केन्द्र : पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पताल र पोखरा स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान
कुल मतदाता : २६०
खसेको मत : २५२

१०) लुम्बिनी शाखा
मतदान केन्द्र : नेपाल चिकित्सक संघ, लुम्बिनी अञ्चल शाखा भवन, बुटबल
कुल मतदाता : ३५०
खसेको मत : ३१६

११) भेरी शाखा
मतदान केन्द्र :नेपाल चिकिन्सक संघ, भेरी शाखा क्षेत्र
कुल मतदाता : १९६
खसेको मत : १७३

१२) सेती शाखा
मतदान केन्द्र : सेती प्रादेशिक अस्पताल, धनगढी
कुल मतदाता : १०२
खसेको मत : ९२

१३) सुर्खेत शाखा
मतदान केन्द्र : सुर्खेत प्रादेशिक अस्पताल, सुर्खेत
कुल मतदाता : २७
खसेको मत : २७

१४) दाङ शाखा
मतदान केन्द्र : राप्ती प्रादेशिक अस्पताल, तुल्सीपुर
कुल मतदाता : ९०
खसेको मत : ६०

१५) जुम्ला शाखा
मतदान केन्द्र : कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको सभाकक्ष, जुम्ला
कुल मतदाता : २५
खसेको मत : १९

१६) पाल्पा शाखा
मतदान केन्द्र : लुम्बिनी मेडिकल कलेज, पाल्पा
कुल मतदाता : १००
खसेको मत : ७१

७ पदाधिकारीसहित १३ सदस्यीय कार्यसमितिका लागि ३० जना चुनावी मैदानमा छन् । अध्यक्षका लागि लोकतान्त्रिक प्यानलबाट डा. लोचन कार्की र प्रगतिशील समूहबाट डा.पुष्पमणि खराल मैदानमा छन् । दुवै १३ वटै पदका लागि प्यानल बनाएर आमने–सामने भएका हुन् । महासचिवमा भने दुई प्यानलभन्दा बाहिरबाट पनि डा. दीपेन्द्र पाण्डे र डा. अजयकुमार मिश्रले उम्मेदवारी दिएका । त्यस्तै, सदस्यतर्फ दुई उम्मेदवार प्यानलभन्दा स्वतन्त्र रही मैदानमा छन् ।