विचार/विमर्श
मुख स्वास्थ्यप्रति बजेटमा किन बेवास्ता?
नेपाल सरकारले २००४ मा नेपालको राष्ट्रिय ‘ओरल हेल्थ पाथफाइन्डर सर्वे’ सम्पन्न गरेको थियो। जसले राष्ट्रिय मुख स्वास्थ्य नीति र मुख स्वास्थ्यसम्बन्धी राष्ट्रिय रणनीति योजना बनाउने निर्णय भयो। यस सर्वेबाट लैंगिक, क्षेत्रीय, भौगोलिक र सामाजिक असमानता मुख स्वास्थ्यमा रहेको ठहर...
-
त्यो बेला समाजबाट टाढै बसेका जेन अस्टेनका ‘हिरोइन’ हरू
लामो, एकताबद्ध हिँडाइ, बेलुकीपखको पारिवारिक भोजन। जीवन कहिले परिवर्तन हुन्छ भनेर अचम्म मान्दै बिताएका दिनहरू। कहिले अध्ययन गर्दै कम्प्युटर अनि मोबाइलको स्क्रिनमा आएका विषय तलमाथि सार्दै त कहिले पुराना यादहरूको रमाइलो सम्झना गरेर शान्त मनोरन्जनमा बिताएका साझँहरू। यिनै हुन्...
-
ओलीको रमिता–राजमा कोरोना र लिम्पियाधुरा
कहीं नहुने रमिता हाम्रै देशमा हुने रहेछ कि क्या हो! मान्नै पर्यो, रमिता मानव स्वभावको अभिन्न खजाना हो। प्राचीन ग्रिक–रोम कथ्यसाहित्यका ‘डायनिसियन मिस्ट्री’, हिन्दु धर्मग्रन्थका मायावी–कथालाई माथ खुवाउने रमिता शृंखला हामीकहाँ चलिरहेको छ। नेपालीहरूको दृष्टिभोगनिम्ति मन्चित यो रूपक अन्त...
-
आवाज र आवासविहीन स्वास्थ्यकर्मीको मनका कुरा
न आवास न आवाज। पढ्न सुरु गरेको दिन मलाई थाहा थिएन आवासीयको अर्थ। विस्तारै थाहा भयो आवासीय भनेको अस्पताल परिसरभित्र आवासमा बस्ने व्यवस्था भई बिरामीको उपचारमा मात्रै तल्लीन हुनेलाई भनिन्छ। आवासको खड्को वर्षौंदेखि महसुस भए पनि हालको विषम परिस्थितिमा...
-
लिम्पियाधुरामा भारतीय ‘भोगचलन’ को अन्त्य कसरी?
एउटा पहाडी लडाकु राजाको सपना र साहसमा आधुनिक नेपाल एकीकरण आरम्भ भएको आमकथन छ। यसमा असत्य केही छैन तर यो पूर्ण बुझाइ होइन। पृथ्वीनारायण शाहकै सन्तानले समेत २ सय ५० वर्ष लामो वंशीय शासनका क्रममा त्यो अपुरो बुझाइ सच्याउन...
-
विश्व महामारीमा जैविक नैतिकता : आवश्यकता वा गलत समयको बलमिच्याइँ?
नेपालमा सबैभन्दा पहिलो पटक पहिचान भएको कोभिड–१९ (कोरोना भाइरस डिजिज) घटनाको ‘जिन सिक्वोन्सिङ’बारे अन्तराष्ट्रिय जर्नलमा अनुसन्धानमूलक लेख प्रकाशित गरेको कारण नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद् (एनएचआरसी) ले केही अग्रपंक्तिका स्वास्थ्यकर्मीको विरोध गर्नुका साथसाथै उनीहरूसँग लिखित स्पष्टीकरण समेत माग्यो। यस घटनाले...
-
‘कोही आउँदैनन् हजुर…, यो नरैनापुर हो’
‘स्वास्थ्यकर्मीको न त गतिलो उपस्थिति छ। न कुनै प्रशासनिक संयन्त्रका अधिकारीको सहज उपलब्धता हुन्छ। न त स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिहरू नै भेटिन्छन् । यो ठाउँ भनेको नरैनापुर हो हजुर, बाँकेको नरैनापुर हो।’ चर्चामा रहेको कोरोना भाइरस संक्रमणको ‘हटस्पट’ भन्नुस् वा...
-
कोरोना संक्रमणबाट जोगिन स्वास्थ्यकर्मीले ख्याल गर्नुपर्ने स-साना कुरा
हालको कोरोना विश्वमहामारीबाट आफू र आफ्नालाई जोगाउन तपाईँलाई एन९५ माष्कभन्दा पनि साबुन पानी सहितको सामान्य ज्ञान वा चेतनाको खाँचो रहेको छ । सफा नगरिएको हातले मुख छुने, माष्कलाई तल सारेर खाना खाने तथा अघिल्लो भागमा च्यापेर माष्कलाई यताउता...
-
कोरोना नियन्त्रणका लागि अब गर्नुपर्ने काम
अहिले विश्वले कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को महामारीको सामना गरिरहेको छ। नेपालमा पहिलो संक्रमित देखिएको झन्डै चार महिनापछि केही दिनयता संक्रमितको ग्राफ उल्लेख्य दरमा बढ्न थालेको संकेत देखिन्छ। रोग रोकथाम र नियन्त्रणको सन्दर्भलाई विश्लेषण गर्दा नेपाल सरकारबाट सुरुदेखि नै कोरोना...
-
जुम्ल्याहा जन्माएकी महिलाको ज्यान जोगाउँदा…
शुक्रबार साँझ ७ बजे तुलसीपुर उपमहानगरपालिका कोरोना विपद् व्यवस्थापन समितिका फोकल पर्सन विमल केसीबाट तारन्तार फोन आएको थियो। ‘क्वारेन्टाइनमा रहेकी महिलाको तत्काल उद्दार गर्नुपर्ने भयो। नगरप्रमुख सचिवालयको तर्फबाट तपाईले केही सहयोग गर्नुप-यो’ हतासपूर्ण आवाज सुनेपछि केही ठूलो संकट आँकलन...
-
टुक्रे सुधारले सप्रिन्न हाम्रो स्वास्थ्य प्रणाली
नागरिकलाई गुणस्तरीय सेवा प्रवाह गर्न मुख्यतः तीन पक्ष अन्तरसम्बन्धित हुन्छन्ः नीति तथा कार्यक्रम, समग्र प्रणाली र प्रणालीगत क्षमता। एउटा बलियो भए अर्कोलाइ सहयोग पुग्न सक्छ भने कमजोर भए नकारात्मक प्रभाव पर्नसक्छ । कुनै मुलुकको स्वास्थ्य सेवा अवस्था के कस्तो...
-
कोरोना युद्धभूमि छाडेर कता बहकिँदैछन् ट्रम्प?
राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प कोरोना लडाईंमा अडकिएर बस्न चाहदैंनन्। राष्ट्रिय संकटको ‘युद्धकालीन’ नेतृत्वमा असहज महसुस गर्दै उनी अब राजनीतिक कार्यतालिकातर्फ लागेका छन्। धेरै राज्यमा संक्रमण बढेको बढ्यै छ र गभर्नरहरु उनको निर्देशनलाई बेवास्ता गर्दै जनताको ज्यान जोगाउन लागिपरेका छन्। ट्रम्प...
-
ओलीलाई २४ घन्टे गृहकार्य : बालुवाटारमै विज्ञहरूको ‘वार रुम’ खडा गर!
कोभिड-१९ महामारीमा सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीलाई निस्लोट गाँज्ने ज्वरो केही अमूर्त ग्रहशान्तिपछि हराएको छ। यो ज्वरो किन आयो किन हरायो भनेर बुझ्न आममनुवालाई सजिलो छैन। ज्वरो मत्थर भएपछि यतिबेला सरकार, शासकीय संयन्त्र र राजनीतिकतन्त्रको ध्यान एक किसिमले फेरि कोरोनातिरै...
-
अमेरिकामा कोरोना जित्ने डा. पौडेल भन्छन् – ‘ढिलाचाँडो नेपालमा पनि फैलिन्छ सजग रहौं’
जुन दिन मेरो शरीर दुख्न सुरू गर्यो, त्यो दिन म कोरोना संक्रमित बिरामीको उपचारमा थिएँ। काममा गएको दिन मार्च ३० मा १२ जना कोरोनाका बिरामीको स्वास्थ्य अवस्था बुझेर नोट लेख्दा असहज महसुस हुन थाल्यो। त्यसपछि अस्पतालमा रहेको ड्राइभ थ्रुर...
-
कोरोनालाई परास्त गरेका एसियाली राष्ट्रहरूबाट केही सिक्ने कि!
भियतनाम युद्धको बेला ‘सहिद हुने’ अमेरिकी सैनिकहरूभन्दा अहिले कोभिड–१९ को कारण धेरै अमेरिकीले ज्यान गुमाइसकेका छन्। दश लाखभन्दा बढी संक्रमितहरूसहित मृत्यु हुनेहरूको संख्या दिनानुदिन बढिरहेको छ। कोरोना भाइरसले अमेरिकीमा विध्वंश जारी राखिरहँदा अर्थतन्त्रलाई थप जीर्ण हुनबाट जोगाउन यहाँका केही...
-
कोभिड–१९ पछि संसार कता जानुपर्छ?
नयाँ वर्षको सुरुआतमै हामीलाई महसुस भयो –हाम्रो संसार एकदमै नाजुक रहेछ र यो अझ भद्रगोल हुनसक्छ। सबै देश यतिबेला साझा संकटका रुपमा कोभिड–१९ सँग भिडिरहेका छन्। र, सबैले बोध गरिसकेका छन् कि कोही यससँग एक्लै जुध्न सक्दैन। हामी सबैको...
-
कोरोना महामारी र स्वास्थ्य श्रमिक
नेपालमा जब हामी मे दिवसको कुरा गर्छौं तब २००३ सालको विराटनगर जुटमिलमा भएको मजदुर आन्दोलन र त्यस आन्दोलनका नायक गिरिजाप्रसाद कोइरालालाई सम्झन्छौं। नेपालको श्रमिक आन्दोलन सुरुवात नै जुटमिल आन्दोलनबाट भएको मानिन्छ। र, सोही आन्दोलनसँगै अघि बढेको मजदुर एकताले पछि...
-
‘लकडाउन’ सँगै माैलाएका ‘मनका बिरामी’
विश्वभरि फैलिरहेको कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट नेपाल पनि अछुतो रहन सकेन । सरकारले २०७६ साल चैत्र ११ गतेदेखि सुरु गरेको दैलो बन्दी अहिले एक महिनाभन्दा बढी भइसकेको छ। सरकारले धेरै कुराको सोच विचार नगरी यो दैलो बन्दीलाई लम्याउने निर्णय गर्यो...
-
‘सलामी’ चढाइदिने डाक्टर म !
टाउको र दुबै कुमलाई पछ्यौराले सजाएर कुर्सीमा बस्छिन् एक ३० वर्षीया महिला। पटुकाले पूरै पेट बेरिएको छ। मनको अशान्ति अनुहारका कुनाकाप्चामा देखिने गरी मलिनता छाएको छ। बेखुसी व्याप्त देखिन्छ। हिँडाइमा सुस्तता छ। सासै फेर्न गाह्रो भएजस्तो गरी लामो सुस्केरा पनि...
-
कोरोना नियन्त्रणमा कहाँ चुक्यो सरकार?
कोरोना भाइरस नियन्त्रण पूर्वतयारीमा हामी चुकेका छौं। आजका दिनमा जे जति समस्या निम्तिएको छ, त्यसका पछाडि पूर्वतयारीको पाटोले काम गरेको छ। चीनको वुहानमा कोरोना देखिएपछि पनि हामीले दुई महिना समय पाएका थियौं। त्यो समय हामी तयारीमा लागेनौं। नेपालमा केही हुँदैन...
-
कोरोना रोकथामबारे सरकारले गर्नुपर्ने १९ काम
विगत चार महिनादेखि विश्वसमुदाय कोभिड–१९ महामारीले आक्रान्त छ। यो समस्याबाट नेपाल पनि अछुतो छैन। हालको एपिडेमियोलोजिकल प्याटर्न हेर्दा हाम्रो देश महामारीको करिब तेस्रो चरणमा प्रवेश गर्दैछ। समयको यो कठिन मोड एक शताब्दी पहिले सन् १९१८ मा स्पेनिस फ्लूले करिब...
-
महामारी राेक्ने मूल सूत्र : स्वास्थ्यकर्मीको व्यापक परिचालन
कोरोना संक्रमणको महामारीले अहिले सारा विश्व आक्रान्त छ। विश्वका सारा विज्ञान यसको निदान र उपचारका उपाय पत्ता लगाउन अध्ययन अनुसन्धानमा लागिपरेको छ। नेपालमा पनि सबै सरकारी, गैरसरकारी तथा निजि संयन्त्र कोरोना महामारी रोकथाम र यसको उपचारमा लागेका छन्। यस...
-
‘विश्व–लकडाउन’ ले फेरिएको प्राकृतिक सुन्दरता
पछिल्ला केही दशक विज्ञान र प्रविधि विकासका नाममा प्रकृतिको अत्यधिक दोहन भइरहेको छ। औद्योगिकरणले वातावरण बिगार्ने हरित गृह ग्यास निष्कासन बढिरहेको छ। जसले गर्दा हावाको गुणस्तरमा गिरावट आई मानिसको प्राणरक्षक हावा अब प्राणभक्षकका रूपमा परिवर्तित हुँदेैछ। विश्व स्वास्थ्य संगठनका...
-
अब लकडाउन खुकुलो पार्ने कि!
लकडाउन कोरोनाविरूद्धको स्थायी समाधान होइन। यो रोग फैलिनबाट रोक्न तथा रोगको भार कम गरी यसको चापलाई उपलब्ध स्रोतसाधनको दायराभित्र राख्न अपनाइने एउटा अस्थायी उपायमात्र हो। संसारका अधिकांश देश अहिले लकडाउनको पालना गर्दै कोरोना प्रभाव तत्काल रोकथाम गर्ने प्रयास गर्दैछन्।...
-
भुल्केका भोकाकुल भुक्तभोगीले ओलीलाई माफी देलान्?
केपी ओली प्रधानमन्त्री थिएनन्, वरिष्ठ नेता हुन्थेनन् भने उनलाई एकदमै फराकिलो मानवीय उदारताबाट ओतप्रोत गर्नुपर्ने हुन्छ। दुईपटकको मिर्गौला प्रत्यारोपण, बारबारको संक्रमण, अत्यासपूर्ण अस्पताल बसाई, स्टेरोइडको अत्यधिक प्रयोगले फुलेको शिथिल शरीर। तीन बीस एक दसहाराहारी व्यक्तिको यो नियतिले भद्र समाजमा...
-
डाक्टरलाई कारबाहीको धम्की दिने ‘भ्रष्ट हस्ताक्षर’
अस्पताल वार्डबाट लामो समयपश्चात मेरो हस्ताक्षर रहेको कागज हातमा लिएर एउटी ५० वर्षीया महिला निस्किन्छिन्। उनका खाली खुट्टामा कारुणिक दृश्य पर्छन् मेरा। ‘खै त चप्पल? मैले प्रश्न गरेँ। मेरो हस्ताक्षरित कागज देखाउँछिन्। उनको निरीहता डिस्चार्ज गर्ने समयमा थाहा हुन्छ। उनले...
-
सय वर्षअघि थारु समुदायलाई पिरोलेको त्यो ‘चेचक’ सम्झाउँदै कोरोना
करिब १ सय वर्ष अघि फर्कौं त! अनि कल्पना गरौं, त्यो बेलाको समाज कस्तो थियो होला? अनि एकैछिन सोचौं, अहिलेको जस्तै महामारीको बेला त्यो बेलाको अवस्था कस्तो भयो होला? यो लगभग सय वर्षअघिको कुरा हो, पश्चिमतराई थारु गाउँमा फैलिएको...
- ताजा समाचार
- जनप्रिय
-
मुख स्वास्थ्यप्रति बजेटमा किन बेवास्ता?
-
क्वारेन्टाइनबाट फैलिँदै कोरोना
-
झापाका स्थानीय तह आफैले किन्न थाले कोरोना भाइरस परीक्षण सामग्री
-
क्रिएशन र कोकाकोलाद्वारा सरसफाईकर्मीलाई दोस्रो साताको राहत वितरण सम्पन्न
-
नेपाल मेडिकल कलेजको घटना अनुसन्धानका लागि छानविन समिति गठन
-
सप्लाई चेनमा सुधार नआए सामाजिक द्वन्द्व बढ्न सक्छ : विनोद चौधरी
-
प्रदेश २ मा थपिए ६४ जना कोरोना संक्रमित, सबै भारतबाट आएका
-
बिन्दवासिनी गाउँपालिका कार्यालयमा तालाबन्दी
-
नेपालमा कोरोना संक्रमित संख्या १५६७ पुग्यो
-
म्याग्दीका संक्रमितसँगै आएका पोखरा, लमजुङ र गोरखाका ६ जना सम्पर्कविहीन
-
स्वास्थ्य जनशक्तिमाथि चुलिँदो संकट : नेपालमा दुई चिकित्सक, पाँच नर्स र तीन स्वास्थ्यकर्मीमा कोरोना
-
यी हुन् नेपालमा कोरोना संक्रमित बढ्नुका तीन खास कारण
-
स्वास्थ्यकर्मीलाई जोखिम भत्ता, कस्तो काम कति भत्ता?
-
नेपालमा पहिलोपटक एक नर्समा कोरोना संक्रमण पुष्टि
-
‘जोखिम भत्तासम्बन्धी निर्देशिकाले २९ हजार स्वास्थ्यकर्मीमाथि विभेद’
-
अस्पतालमै कुटिएका डाक्टर भन्छन्- मैले लात्ती सहिरहेँ, प्रहरी हेरिरह्यो
-
स्वास्थ्य सेवामा दरबन्दी पुनरावलोकन गरिने, यस्तो छ स्वास्थ्यकर्मी लागि थप सुविधा
-
‘संक्रमित भएर के भाे, नर्स हुँ सँगैका संक्रमितकाे पनि सेवा गर्छु’
-
केएमसीका चिकित्सकले जोखिम मोलेर बचाए कोरोना संक्रमितको ज्यान, २९ जना क्वारेन्टाइनमा
-
कोरोना पोजेटिभ देखिएकी महिलाको धुलिखेल अस्पतालमा मृत्यु
मुख्य खबर
