म पिसाब चुहिने तथा पोल्ने समस्याले ग्रस्त छु । कहिलेकाहीँ थाहा नपाईकनै पिसाब खुस्किसकेको हुन्छ । वेला–वेलमा पिसाब पोलिरहेको हुन्छ । के कारणले यस्तो भएको होला ?

रूपक
वर्ष २५, सिन्धुपोल्चोक

डा. पवनराज चालिसे
मिर्गौलारोग विशेषज्ञ

पिसाब चुहिने कारण जन्मजातै पनि हुन सक्छ । बच्चाहरूमा पिसाबको नली पिसाबथैलोमा जोडिएको हुनुपर्नेमा पिसाब रोक्ने मेकानिजमभन्दा बाहिर जोडिँदा पिसाब चुहिने हुन्छ । बच्चादेखि नै पिसाब चुहिरहेको छ भने यो जन्मजात रोग हो ।

यदि पछि पिसाब चुहिन थालेको हो भने यसको कारण पिसाबथैली कमसल हुनाले यस्तो हुन्छ । ओभर याक्टिभ ब्लाडर अर्थात् पिसाबको थैलो बढी सक्रिय हुँदा यस्तो हुन्छ । पिसाब त रोक्न सकिन्छ, तर ओभर याक्टिभ ब्लाडर हुँदा पिसाब लाग्यो कि चुहिलाल्छ । त्यसैगरी, खोक्दा, हाच्छ्यिूँ गर्दा पेटको पेसर बढेको खण्डमा पनि पिसाब रोक्न नसक्ने समस्या हुन्छ । तनावका वेला पे्रसर बढेपछि पिसाब चुहिन्छ । ढाडमा चोट लागेका बेलमा पनि थैलीले राम्रोसँग पिसाब जम्मा गर्न सक्दैन । पिसाब चुहिरहने समस्या रोग नै हो, जसको रोकथामका लागि डाक्टरसँग उपयुक्त परामर्शको खाँचो हुन्छ । मानिसले थाहै नपाईकन पिसाब चुहिन्छ ।

पिसाबको थैली तथा नलीमा इन्फेक्सन भएका कारणले पनि पिसाब पोल्ने हुन्छ । पिसाबमा आएकाको खराबीका कारण वा पिसाबमा बढी एसिड भएकाले पनि पिसाब पोल्ने समस्या देखिन्छ । कहिलेकाहीँ मूत्ररोगका कारणले पनि पिसाब पोल्न सक्छ । असुरक्षित यौनसम्पर्कपछि पनि पिसाब पोल्न सक्छ ।

जहाँसम्म पिसाब पोल्ने कुरा छ, सामान्यतया पिसाब इन्फेक्सनका कारणले पोल्ने गर्छ । केहिलेकाहीँ पानीको मात्रा ज्यादै कम भयो भने वा डिहाइड्रेसन भयो भने एकदमै डार्क पिसाब हुन्छ, जसलाई कन्सन्ट्रेटेड पिसाब भनिन्छ, यस्तोमा पिसाब पोल्ने गर्छ । जस्तो कि, कडा एक्सरसाइज गर्दा वा धेरै कुद्दा पनि पिसाब यस्तो हुने गर्छ । त्यसैले पानी कम खानाले पनि पिसाब पोल्ने गर्छ ।

पिसाबको थैली तथा नलीमा इन्फेक्सन भएका कारणले पनि पिसाब पोल्ने हुन्छ । पिसाबमा आएकाको खराबीका कारण वा पिसाबमा बढी एसिड भएकाले पनि पिसाब पोल्ने समस्या देखिन्छ । कहिलेकाहीँ मूत्ररोगका कारणले पनि पिसाब पोल्न सक्छ । असुरक्षित यौनसम्पर्कपछि पनि पिसाब पोल्न सक्छ ।