शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवारोग अस्पताल टेकुले नेपालमै ‘युनिक’ दुईवटा भेन्टिलेटरमार्फत सेवा सुरु गरेको छ । अस्पतालले ‘पेडियाट्रिक टु एडल्ट’ अर्थात् बच्चादेखि वृद्धसम्म सबै उमेरका बिरामीका लागि प्रयोग गर्न मिल्ने दुईवटा भेन्टिलेटर खरिद गरेको हो । यससँगै स्थापनाको ८५ वर्षपछि मुलुकको एक मात्र सरुवारोग अस्पतालले आधुनिक प्रविधिसम्पन्न भेन्टिलेटरसेवा सुरु गरेको हो ।

अस्पताल र जर्मन कम्पनी पुटेन मेडिटेड इन्टरनेसनलबीच ९ वैशाखसम्म भेन्टिलेटर उपलब्ध गराउन खरिद–सम्झौता भएको थियो । तर, कम्पनीले तोकिएको समयमा उपलब्ध गराउन नसकेपछि म्याद थप गरी करिब १ महिनापछि अस्पताललाई भेन्टिलेटर उपलब्ध गराएको हो ।

‘हामीकहाँ भने सबै उमेरका बिरामी आउने भएकाले ‘पेडियाट्रिक टु एडल्ट’ खरिद गरेका छौँ,’ खतिवडाले भने, ‘यो बच्चादेखि वृद्धसम्म सबै उमेरका बिरामीका लागि प्रयोग गर्न मिल्ने भेन्टिलेटर हो ।’

खरिदमूल्य रु. ३५,९८,५००, बजेट अभावले २ वटा मात्र खरिद
अस्पताललाई चारवटा भेन्टिलेटरको आवश्यकता भए पनि नेपाल सरकारले सीमित बजेट उपलब्ध गराएकाले तत्कालका लागि २ वटा मात्र खरिद गरिएको अस्पतालका निर्देशक डा. वासुदेव पाण्डे बताउँछन् । अस्पतालले २ वटा भेन्टिलेटरका लागि ३५ लाख ९८ हजार ५ सय रूपैयाँ खर्च गरेको छ । हाल अस्पतालमा ४ वटा आइसियू बेड सञ्चालनमा छन् ।

बिरामीको उमेर र अवस्थाअनुसार फरक–फरक प्रकारका भेन्टिलेटर अवश्यक हुने अस्पतालका सूचना अधिकारी खतिवडा बताउँछन् । ‘हामीकहाँ भने सबै उमेरका बिरामी आउने भएकाले ‘पेडियाट्रिक टु एडल्ट’ खरिद गरेका छौँ,’ खतिवडाले भने, ‘यो बच्चादेखि वृद्धसम्म सबै उमेरका बिरामीका लागि प्रयोग गर्न मिल्ने भेन्टिलेटर हो ।’

सबैभन्दा सस्तो तर गुणस्तरीय सेवा
खतिवडाका अनुसार अन्य सरकारी अस्पतालको तुलनामा टेकुमा भेन्टिलेटरसेवा लिएबापत बिरामीले सबैभन्दा सस्तो शुल्क तिर्नुपर्ने अस्पतालले जनाएको छ । खतिवडा भन्छन्, ‘अन्य सरकारी अस्पतालले भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार गराएबापत प्रतिदिन ८ हजार लिने गरेका छन्, तर हामीले ५ हजारमा सेवा दिइरहेका छौँ ।’ टेकुको भेन्टिलेटर सेवा वीर अस्पतालको भन्दा पनि सस्तो रहेको खतिवडाको भनाइ छ । वीरमा भेन्टिलेटरमा राखेर उपचार गराएबापत बिरामीले प्रतिदिन करिब साढे ६ हजार शुल्क बुझाउनुपर्छ ।

अस्पतालमा ४ वटा आइसियू बेड सञ्चालनमा भए पनि सीमित बजेटका कारण अस्पताल २ वटा मात्र भेन्टिलेटर खरिद गर्न विवश भएको छ । यसअघि राम्रो भेन्टिलेटरको पूर्णतः अभाव हुँदा अस्पतालले बिरामीलाई पूर्ण रूपमा आइसियूसेवा दिन सकिरहेको थिएन ।

यसअघि अनुदानमा प्राप्त पोर्टेबलमै सीमित, अझै न्यूनतम २ भेन्टिलेटर आवश्यक
अस्पतालमा ४ वटा आइसियू बेड सञ्चालनमा भए पनि सीमित बजेटका कारण अस्पताल २ वटा मात्र भेन्टिलेटर खरिद गर्न विवश भएको छ । यसअघि राम्रो भेन्टिलेटरको पूर्णतः अभाव हुँदा अस्पतालले बिरामीलाई पूर्ण रूपमा आइसियूसेवा दिन सकिरहेको थिएन । यसअघि अस्पतालले एभिएन इन्फ्लुएन्जा कन्ट्रोल प्रोजेक्ट नामक संस्थाले धेरै अघि दिएको पोर्टेबल भेन्टिलेटरले काम चलाउँदै आएको थियो । उक्त भेन्टिलेटरले दैनिक अधिकतम ६ घण्टाभन्दा बढी समय काम नगर्ने भएकाले अस्पतालले २४सै घण्टा काम गर्ने नयाँ भेन्टिलेटर खरिद गरेको निर्देशक पाण्डेले बताए । तर, ४ वटा आइसियू बेडका लागि जम्मा २ वटा मात्रै भेन्टिलेटर भएकाले अझै २ वटाको आवश्यकता रहेको निर्देशक डा. पाण्डे बताउँछन् ।

गुणस्तरीय भेन्टिलेटरको अभावमा मुलुकको एक मात्र सरुवारोग अस्पतालमा उपचारका लागि आउने सिरियस बिरामीलाई अन्यत्र रेफर गर्नुपर्ने बाध्यता अस्पतालको थियो । तर, अस्पतालले बच्चादेखि बुढासम्मका लागि प्रयोग हुने भेन्टिलेटर खदिर गरेसँगै अन्यत्र रेफर गर्नुपर्ने समस्या आंशिक रूपमै भए पनि दूर भएको छ ।