जुस पिउनु स्वास्थ्यका लागि राम्रो हो । जाडो होस् या गर्मी जुस पिउनु फेसन जस्तै भएको छ । बजारमा प्याकेज गरिएको जुस प्रशस्त पाइन्छ । जुस पसल पनि राम्रोसँग चल्न थालेका छन् ।

अचेल मानिसहरु आफ्नो स्वास्थ्यमा धेरै सावधानी अपनाउन थालेका छन् । जुसले तौल घटाउन सहयोगी हुने विश्वास गरिन्छ । अब तौल घटाउन चाहनेहरुका लागि जुस कुनै औषधीय व्यन्जनभन्दा कम छैन ।

रस फलफूलको मात्र पिउनु हुँदैन। तरकारीको जुस पनि धेरै प्रयोग गरिन्छ। केही जुसलाई पूर्ण आहार मानिन्छ। यसको मतलब दाल रोटी खानु पर्दैन। जबकि केहि जुस संग केहि छूट दिइन्छ। तिनीहरूसँग दही वा मह लिन सकिन्छ। केही तरकारी पनि खान सकिन्छ ।

भनिन्छ, हाम्रो शरीरलाई चाहिने क्यालोरी जुसबाट प्राप्त हुन्छ । र जुसले हाम्रो शरीरको प्रणालीलाई सफा राख्छ।

 लाभ

जुस डाइटमा रहेका मानिसहरूले तपाईंलाई यसको अपार फाइदाहरू बताउनेछन्। तर, बेलायतमा खाद्य विशेषज्ञ, क्यारी टोरेन्सको फरक राय छ। उनी भन्छिन्, ‘एक वा दुई दिन भन्दा बढी जुसको रसको बाँच्न सक्दैन। किनभने जुसले हाम्रो शरीरलाई आवश्यक सबै तत्वहरू उपलब्ध गराउँदैन।’

फलफूल र तरकारीहरू सन्तुलित आहारको हिस्सा हुन्। यसमा भिटामिन, खनिज लवण र एन्टिअक्सिडेन्ट हुन्छ। तिनीहरूमध्ये सबैभन्दा महत्वपूर्ण भाग तिनीहरूमा पाइने फाइबर हो। फाइबरले खाना पचाउन मात्र सहयोग गर्दैन तर यो हाम्रो आन्द्राका लागि निकै महत्वपूर्ण हुन्छ। जब फलफूल र तरकारीको रस निकालिन्छ, तिनको फाइबर पूर्ण रूपमा नष्ट हुन्छ।

जब हामी फलफूल र तरकारीको रस निकाल्छौं, तिनीहरूको बीउ पूर्ण रूपमा बाहिर निस्कन्छ। जबकि धेरै फलफूल र तरकारीहरूको बीउमा स्वास्थ्यको लागि आवश्यक फ्लेभोनोइड्स हुन्छ।

यसबाहेक शरीरको मांसपेशीका लागि प्रोटिन आवश्यक हुन्छ । हड्डीका लागि क्याल्सियम चाहिन्छ। हाम्रो शरीरले दिनभर काम गरिरहन्छ। त्यसका लागि हामीलाई ऊर्जा चाहिन्छ। यसको लागि बोसो आवश्यक छ। जुस डाइट सेवन गर्दा हाम्रो शरीरमा यी सबै आवश्यक तत्वको कमी हुन्छ ।

सल्लाह

जुस डाइट खाँदा तौल घट्छ भन्ने कुरामा कुनै शंका छैन । तर यो स्थायी होइन। सधैं रसमा निर्भर रहन यो सम्भव छैन। यस्तो अवस्थामा आफ्नो नियमित आहार लिन थाल्ने बित्तिकै तौल बढ्दै जान्छ।

अर्को महत्वपूर्ण कुरा, तौल घटाउनको लागि आफ्नो उमेर र उचाइ अनुसार तौल कति हुनुपर्छ भन्ने कुरा जान्नुपर्छ। कतिपय मानिसहरु दुब्ला हुनुमा यति धेरै अल्छी हुन्छन् कि उनीहरु आफ्नो शरीरको तौल वास्तवमा कति हुनुपर्छ भन्ने बिर्सन्छन् । परिणाम रोग हो। त्यसपछि डाक्टर कहाँ जादाँ खाना खान सल्लाह दिन्छन्।

तौल फेरि बढ्न थाल्छ र त्यससँगै मानसिक समस्या पनि बढ्छ । त्यसले पनि स्वास्थ्यमा नराम्रो असर गर्छ । त्यसैले फलफूल र तरकारी चपाएर जुससँगै खानुपर्छ भन्ने सल्लाह छ । ताकि शरीरले तिनीहरूका सबै आवश्यक तत्वहरू प्राप्त गर्न सकोस्।

तर्क

अक्सर राम्रो रस बनाउन फलफूल मात्र प्रयोग गरिन्छ। फलफूलमा पनि चिनीको मात्रा धेरै हुन्छ । रस निकालेपछि फाइबर नष्ट भएपछि फलमा चिनी मात्रै रहन्छ । यो चिनी शरीरमा प्रवेश गर्छ र छिट्टै रगतमा मिसिन्छ। त्यसपछि भोक बढ्न थाल्छ। मोटोपनको डरका कारण आफ्नो भोक नियन्त्रण गरिन्छ।

खाली पेटले कलेजोमा नराम्रो असर गर्छ । ग्यासको गुनासो छ । यसले दिमागमा पनि नराम्रो असर गर्छ । पेट खाली हुँदा मन पनि निस्तेज हुन्छ । सोच्ने शक्ति कम हुन थाल्छ । ब्रिटिस डेन्टल एसोसिएसनले जुसलाई दाँतका लागि खतरनाक पनि बताएको छ।

रसका पक्षधरहरुले अर्को तर्क दिन्छन्। उनीहरुका अनुसार जुसले हाम्रो शरीरलाई डिटक्स गर्न मद्दत गर्छ । अर्थात् तिनीहरूको सहयोगले हाम्रो शरीरबाट विषाक्त वस्तु बाहिर निस्कन्छ। हामीले जुस पिउने वा नपिउने भन्ने विज्ञहरू बताउँछन्, तर हाम्रो शरीरले आफैलाई डिटोक्स गरिरहन्छ। हाम्रो कलेजो, आन्द्रा र मिर्गौलाले यो काम आफैंले राम्रोसँग गर्छ।

हाम्रो छालाको लागि आवश्यक फलफूलमा यस्ता धेरै विशेषताहरु छन्। जस्तै भिटामिन ‘सी’, ‘बिटा क्यारोटिन’, भिटामिन ‘ए’। यसबाहेक रगतमा भिटामिन ‘ए’ र ‘के’ बोसो समावेश गर्न आवश्यक हुन्छ । जुन जुस डाइटमा हुँदैन । त्यसैले हाम्रो शरीरमा यस्ता भिटामिनहरू जम्मा हुन्छन् । त्यसपछि तिनीहरूले शरीरलाई हानि गर्न थाल्छन्।

बानी परिवर्तन

आफुलाई फिट राख्न र चम्किलो छाला बनाउन चाहने व्यक्तिले आफ्नो खानपानमा केही परिवर्तन ल्याउनुपर्छ । कुनै प्रकारको उपचार गराइरहेका व्यक्तिहरूले उनीहरूसँग परामर्श नगरी आफ्नो आहार परिवर्तन गर्नु हुँदैन।

जुसले रगतमा चिनीको मात्रालाई बाधा पु¥याउँछ। र चिनी रोग निम्त्याउने वातावरण तयार गर्न सक्छ । बेलाबेलामा जुस पिउनुमा कुनै गल्ती छैन । तर यसलाई नियमित पिउनु खतरनाक हुन सक्छ।

त्यसैले गर्भवती महिला, सुत्केरी आमा, वृद्ध वा १८ वर्ष मुनिका बालबालिका, कलेजो वा मिर्गौला रोगका बिरामी वा भर्खरै शल्यक्रिया गरेका विरामीले जुसको आहार पालना गर्नु उचित हुन्छ।

बीबीसी हिन्दी